Ludzie szukają Boga poza religią z dzieciństwa

Wielkanoc to święto, które wiąże się z największą w nowożytnych czasach zmianą wyznania. Zapoczątkowała powstanie chrześcijaństwa i przejście na nie milionów wyznawców judaizmu i wierzeń pogańskich. Proces konwersji wyznaniowej wciąż trwa i obejmuje wszelkie religie. Także w Polsce.

Każda społeczność religijna ma inne zasady przyjmowania osób wyznających wcześniej inną religię. Przedstawiamy, w jaki sposób odbywa się to w największych kościołach i związkach wyznaniowych w Polsce. Tylko w jednym z nich umożliwiono nam kontakt z osobą po konwersji.

Judaizm
Najstarsza monoteistyczna religia świata ma niewielu wyznawców w Polsce - jest ich ok. 1500, reprezentujących różne nurty. Najliczniejszy jest ortodoksyjny. Jego członkowie należą do Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich, który ma filię w Poznaniu. Związek nie informuje szczegółowo o zasadach konwersji. Jest to żmudny proces.

- Trwa co najmniej rok, ale najczęściej 2-3 lata - mówi Michael Schudrich, naczelny rabin Polski i dodaje, że rocznie przeprowadzanych jest średnio 5 takich przejść na judaizm. Chętniej mówią o konwersji przedstawiciele nurtu postępowego.

- Przygotowanie obejmuje udział w cotygodniowych zajęciach wprowadzenia do judaizmu oraz aktywne uczestniczenie w życiu gminy - wyjaśnia Marta Pilarska z gminy Beit Warszawa. Odbywa się w niej co roku ok. 14 konwersji. Przygotowania trwają minimum rok. Co ciekawe, po oficjalnej procedurze konwersji jest się uznawanym za Żyda i uzyskuje prawo do obywatelstwa Izraela.

Katolicyzm
Według Głównego Urzędu Statystycznego w ubiegłym roku deklarowany był przez prawie 93 proc. mieszkańców w wieku od 16 lat. Przejścia osób innego wyznania na katolicyzm są rzadkie. - Konwersji z innych wyznań chrześcijańskich jest średnio 5 rocznie - podaje ks. Maciej Szczepaniak, rzecznik archidiecezji poznańskiej. Podobnie jest (3-4 osób rocznie) w archidiecezji gnieźnieńskiej.

W całym kraju decyzje tego rodzaju podejmuje corocznie kilkadziesiąt osób. Znacznie więcej jest przyjmujących chrzest w wieku dorosłym (w Poznaniu rocznie średnio 20 osób). Ich przygotowaniem zajmują się ośrodki katechumenalne - jeden z nich istnieje w Poznaniu przy parafii pw. Matki Boskiej Bolesnej. Proces konwersji trwa około roku i obejmuje udział w 30 katechezach.

Prawosławie
Wyznawcy prawosławia to druga pod względem liczebności społeczność religijna w naszym kraju. Liczy ponad pół miliona osób, które w zdecydowanej większości należą do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Jego rzecznik powiedział nam, na czym polega konwersja na to wyznanie.

- Należy wyznać wiarę. Ochrzczonych przyjmuje się przez spowiedź i przyjęcie eucharystii, a jeśli nie są bierzmowani, to przez bierzmowanie. Przynajmniej przez rok należy przychodzić na nabożeństwa i spotkania - mówi ks. Henryk Paprocki.

Cerkiew nie prowadzi statystyk konwersji. Poinformowano nas jedynie, że w ubiegłym roku było 6 przejść na prawosławie w Warszawie.

Protestantyzm
Najstarszym i najliczniejszym w Polsce (ma ponad 61 tys. wiernych) przedstawicielem protestantyzmu jest Kościół ewangelicko-augsburski (luterański). Wstąpienie do niego wymaga przejścia cyklu trwających około roku spotkań, podczas których poznaje się zasady wiary i uzyskania akceptacji przedstawicieli rady parafialnej. Konwersja odbywa się z udziałem świadków podczas nabożeństwa.

- Przekonała mnie ewangelicka nauka o zbawieniu z łaski. Oznacza to, że grzeszny człowiek może pojednać się z Bogiem jedynie dzięki ofierze Chrystusa na krzyżu, a nie za sprawą swoich uczynków - tłumaczy, czym się kierował Mikołaj Kotkowski z Poznania, który przeszedł na luteranizm.

- Liczba wstąpień nieznacznie rośnie i waha się pomiędzy 221 a 280 rocznie - informuje Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska, rzecznik Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Polsce. W samej Wielkopolsce rocznie konwersji na luteranizm dokonuje kilka osób.

Zielonoświątkowcy
Drugą pod względem liczby wyznawców wspólnotą protestancką w Polsce jest należący, podobnie jak baptyści, do nurtu ewangelikalnego Kościół Zielonoświątkowy. Warunkiem przystąpienia do któregoś z jego zborów (odpowiedników parafii) jest akceptacja jego rady i przyjęcie chrztu w wieku, w którym jest się świadomym jego znaczenia. Oznacza to, że ochrzczony jako niemowlę katolik musi przejść ponownie chrzest. Przygotowanie do niego polega na uczestnictwie w spotkaniach i modlitwach z pastorem.

Zielonoświątkowcy wyróżniają się stosunkowo dużym przyrostem wyznawców, jest ich w Polsce obecnie ponad 23 tys. Tylko zborowi w Lesznie - jak poinformował nas jego pastor Kamil Hałambiec - przybywa rocznie średnio 10 osób.

Świadkowie Jehowy
To jeden z najliczniej reprezentowanych w naszym kraju związków religijnych. Nie należy on do nurtu protestanckiego. Według ostatniego spisu powszechnego liczył ponad 129 tys. wyznawców.

Jeśli ktoś jest zainteresowany przystaniem do Świadków Jehowy zaczyna od udziału w zebraniach zboru. Kolejnym krokiem jest przejście studium biblijnego. Na tym etapie można uczestniczyć w znanej wszystkim działalności ewangelizacyjnej na ulicach i w mieszkaniach - zostaje się tzw. głosicielem, na początek zawsze występując wraz z doświadczonym świadkiem. Po skończeniu studium przechodzi się nieformalny egzamin z prawd wiary w oparciu o wersety z Biblii. Ostatnim krokiem do członkostwa jest przyjęcie chrztu przez pełne zanurzenie.

Islam
Chociaż jest to religia, której zasady regulowane Koranem należą do bardzo szczegółowych i skomplikowanych, to przyjęcie islamu jest znacznie łatwiejsze niż przejście na chrześcijaństwo. Nie wymaga żadnych formalności ani poddania się ocenie. Nie są też prowadzone żadne rejestry wyznawców.

- Sam proces przejścia na islam to szczere wypowiedzenie szahady, czyli wyznania wiary, które po arabsku brzmi: la ilaha illa Allah wa Mohamedun rasulu Allah (tłum. nie ma żadnego boga poza Jedynym Bogiem, a Mohamed jest Jego wysłannikiem) - wyjaśnia Katarzyna Somaya, Polka, która przeszła na islam i prowadzi blog na ten temat. Jej zdaniem w ostatnim czasie coraz więcej rodaków wybiera tę religię.

Buddyzm
Mało skomplikowane jest również przejście na buddyzm. Wiąże się z podjęciem decyzji i poddaniu się tzw. ceremonii schronienia. Różni się ona w zależności od nurtu i szkoły buddyjskiej - opiera się na medytacji, wygłoszeniu specjalnej formuły, otrzymaniu imienia i błogosławieństwa od lamy (duchownego). W Polsce istnieje kilkanaście związków wyznaniowych reprezentujących różne szkoły buddyjskie. Należy do nich łącznie ok. 10 tys. osób.