Od 25 do ponad 200 zł. Ogromne różnice w cenach za odbiór nieczystości w gminach. Czy UOKiK będzie interweniował?

W Sejmie i na rękach rzecznika praw obywatelskich Marcina Wiącka pojawiła się petycja w sprawie zmian w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi konkretnie o ustalane przez gminy górne stawki opłat wobec właścicieli nieruchomości za opróżnianie zbiorników bezodpływowych, szerzej znanych jako szamba. Autor petycji uważa, że obecny poziom swobody samorządów w tym zakresie powoduje znaczne rozbieżności w wysokości stawek za wywóz nieczystości.

Podany zostaje także przykład gminy Głogów, gdzie górna stawka to 25 zł/ m3, a już w gminie Lubsko ta sama stawka wynosi 216 zł/m3. Z kolei w Zgorzelcu górne stawki ustalone przez radę miejską wynoszą tam 162 zł/m3, według rady gminy 110 zł/m3.

Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej, świadczące w obu gminach usługi, „dostosowało” swą ofertę do wskazanych stawek. Ceny za usługi ustaliło zatem na 160 zł netto i 110 zł netto za m sześc. nieczystości. Wobec przyjęcia, że ani w jednym, ani w drugim przypadku przedsiębiorca nie świadczy usług poniżej kosztów ich wykonywania, pojawia się oczywiste pytanie o powody takiego zróżnicowania cen - mówi Marcin Wiącek, Rzecznik Praw Obywatelskich.

Przedstawiciele biura rzecznika skierowali do odpowiedniego departamentu w resorcie klimatu pytanie, czy wspomniany problem jest znany stronie rządowej i czy planowane jest wdrożenie ustawowych regulacji.

Ministerstwo Infrastruktury przyznaje, że dotychczas do resortu nie dotarły sygnały o zawyżaniu przez rady gmin górnych stawek za odbiór nieczystości, jednak uważa, że ceny mogą się różnić choćby ze względy na:

• liczbę mieszkańców korzystających z systemu wywozu takich odpadów
• charakter nieruchomości
• technologie zastosowane w oczyszczalniach ścieków
• koszty związane z odbiorem nieczystości
• możliwości finansowe mieszkańców

To powoduje, że rząd póki co nie planuje ustawowych regulacji tych cen. Resort infrastruktury przypomina jednak, że w 2022 roku w życie weszła nowela ustawy Prawo wodne, która także odnosiła się do oczyszczania ścieków komunalnych.

Wprowadzono przepisy karne za utrudnianie lub udaremnianie przeprowadzenia kontroli na nieruchomości wyposażonej w zbiornik bezodpływowy lub przydomową oczyszczalnię ścieków, obejmującej m.in. kontrolę dowodów uiszczania opłat za usługi w zakresie pozbywania się zebranych na terenie nieruchomości m.in. nieczystości ciekłych - informuje ministerstwo.

Ustawa miała też usprawnić funkcjonowanie systemu odbioru nieczystości przez gminy i ich kontroli, np. w zakresie pochodzenia nieczystości.

Piotr Mierzejewski z Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego Biura RPO zdecydował się jednak interweniować w UOKiK. Dyrektor w piśmie podkreśla, że znaczna swoboda w ustalaniu stawek za wywóz nieczystości może powodować nieuzasadnione różnicowanie cen na jednym rynku.

RPO chce się dowiedzieć, czy Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów planuje lub prowadzi analizę tego rynku, a w szczególności czy sprawdza przestrzeganie praw konsumentów w tym zakresie oraz czy zachowana jest swoboda konkurencji.
Sprawa ciągle pozostaje niewyjaśniona, ale interwencja RPO z pewnością przyspieszy ewentualne zmiany.