Oddychając smogiem trudniej przechodzimy sezonowe infekcje

Kaszel, chrypka, stany zapalne dróg oddechowych, które ostatnio obserwuje u siebie coraz więcej poznaniaków, to efekt pogody czy zanieczyszczenia powietrza?

Rzeczywiście, w ostatnich tygodniach przybywa pacjentów z takimi objawami. Mamy też więcej przypadków napadów astmy. Z jednej strony jesień to czas, kiedy szaleją wirusy, z drugiej nie można wykluczyć wpływu warunków środowiskowych. Rozpoczął się okres grzewczy, co widać i czuć na ulicach. Zanieczyszczenia drażnią drogi oddechowe. Układ oddechowy człowieka wyposażony jest w fenomenalne mechanizmy oczyszczające, które powinny poradzić sobie z drobnymi zanieczyszczeniami, jak drobinki sadzy. Cały układ oddechowy pokryty jest rzęskami, które mają za zadanie pozbywanie się takich niepożądanych drobinek. Jeśli jednak ten mechanizm będzie nadużywany lub osłabiony, może to doprowadzić do poważnych schorzeń.

Jakich?

Kolejnym mechanizmem obronnym organizmu jest kaszel, który pomaga oczyścić drogi oddechowe. Przedłużający się kaszel prowadzi jednak do infekcji. Stąd już krok do napadów duszności. Przy przedłużającym się kaszlu zazwyczaj dochodzi do przewlekłego zapalenia oskrzeli. Dalszy przebieg zależy od osobniczej wrażliwości danej osoby. Na pewno życie w smogu nie ułatwia przechodzenia sezonowych infekcji. Na zanieczyszczonych terenach przechodzimy je dłużej i na pewno gorzej, bardziej intensywnie.

Czy to może być groźne?

Dalsza destrukcja układu oddechowego może prowadzić do przewlekłej obstrukcyjnej choroby płuc lub nawet raka płuca. Należy jednak pamiętać, że największym destruktorem w tych przypadkach jest palenie papierosów.

Czy tylko na schorzenia dróg oddechowych cierpią osoby oddychające zanieczyszczonym powietrzem?

Układ oddechowy jest organem na styku środowiska i ciała człowieka. To on pierwszy zareaguje na zanieczyszczenia powietrza. Żeby doszło do zaburzenia wymiany gazowej, płuca muszą być mocno zniszczone. Tak się może zdarzyć w przypadku osób chorujących na astmę, alergie czy inne schorzenia układu oddechowego. Smog może powodować bóle głowy, zapalenia spojówek, bezsenność czy złe samopoczucie.

Centrum Poznania to najbardziej zanieczyszczona część miasta?

Tak, ale nie wynika to tylko z dużej liczby pieców, w których pali się węglem, ale z położenia miasta. Sam Stary Rynek położony jest bardzo nisko, w niecce rzeki Warty. To właśnie w takich miejscach osiada najwięcej pyłów i innych zanieczyszczeń. Potwierdzają to moje obserwacje. Mam pacjentów, którzy zaczęli chorować po przeprowadzce na Stare Miasto. Spotkałem też przypadki odwrotne. Zmiana miejsca zamieszkania lub dłuższy wyjazd przyniosły poprawę.

Jak daleko trzeba wyjechać?

Badania pokazują, że w odległości do 200 kilometrów od miejsc najbardziej zanieczyszczonych występuje o 15 do 20 procent więcej objawów ze strony układu oddechowego niż na pozostałych terenach.

Celem akcji „Nie dla smogu - czysty powiat” jest zachęcenie mieszkańców do rezygnacji z palenia węglem. Czy to dobry pomysł?

Tak, zdecydowanie. Gdybyśmy całkowicie zrezygnowali z pieców węglowych i przeszli na ekologiczne rozwiązania, to jesteśmy w stanie o 20 do 30 procent zmniejszyć ryzyko schorzeń układu oddechowego.

„Smog” zawiera w sobie dwa angielskie słowa: „smoke” oznaczający dym oraz „fog” - mgła. Smog powstaje w wyniku zanieczyszczenia powietrza. Sprzyjają mu warunki atmosferyczne: wysoka wilgotność powietrza i brak wiatru. Problem smogu występuje na całym świecie, także w Polsce. Za około połowę emisji zanieczyszczeń pyłowych i większość emisji rakotwórczych odpowiadają domowe urządzenia grzewcze. Reszta to przede wszystkim spaliny samochodowe i pyły przemysłowe.

Wyróżnić można dwa typy smogu:

• Londyński, czyli kwaśny, w którego skład wchodzą dwutlenek siarki, dwutlenek węgla i pyły. Smog londyński może powodować u ludzi duszności, zaburzenie pracy układu krążenia czy podrażnienie skóry. Występuje zwykle zimą.
• Typu Los Angeles - jego skład to tlenek węgla, tlenki azotu i pyły przemysłowe. Smog typu Los Angeles powstaje przede wszystkim w miesiącach letnich i strefach subtropikalnych.

Przed rozpoczynającą się właśnie konferencją klimatyczną ONZ, która w tym roku została zorganizowana w Marrakeszu, UNICEF opublikował raport dotyczący czystości powietrza. Wynika z niego, że niemal co siódme dziecko na świecie żyje na obszarach, na których zanieczyszczenie powietrza co najmniej 6-krotnie przekracza międzynarodowe wytyczne. UNICEF apeluje o podjęcie działań mających na celu ograniczenie zanieczyszczenia powietrza:

• Ograniczenie zanieczyszczenia: Wszystkie kraje powinny spełniać światowe wytyczne WHO dotyczące jakości powietrza. Aby to osiągnąć, rządy państw powinny zainwestować w odnawialne źródła energii.
• Zwiększenie dostępu do opieki medycznej: Inwestowanie w opiekę medyczną dla dzieci, w tym kampanie szczepień poprawi ich odporność na choroby związane z zanieczyszczeniem powietrza.
• Zmniejszenie ryzyka: Źródła zanieczyszczenia takie jak fabryki nie powinny się znajdować w pobliżu szkół i placów zabaw. Lepsze zarządzanie odpadami może zmniejszyć ilość spalanych śmieci. Czystsze piece kuchenne poprawią jakość powietrza w domach.
• Monitorowanie zanieczyszczenia powietrza: Lepsze monitorowanie zanieczyszczenia powietrza pomaga społecznościom zmniejszyć jego negatywne skutki oraz poznać przyczyny zanieczyszczenia.