Poznański Budżet Obywatelski 2020. Wieża z której zmienia się perspektywa spojrzenia na Poznań

„Z widokiem na Szachty, Luboń i Poznań - budowa drewnianej wieży widokowej na Szachtach” był jednym z trudniejszych projektów Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego 2016. Ale udało się. Od grudnia 2018 mieszkańcy Poznania i okolic mogą podziwiać m.in. panoramę miasta z 22-metrowej wieży widokowej.

Jeszcze kilka lat temu na poznańskich gliniankach, zwanych przez poznaniaków zbiorczo „Szachtami”, spotkać można było tylko zapalonych rybaków i ewentualnie mieszkańców okolicy. Był to dziki i zaniedbany teren. W ruinach starych zabudowań walały się śmieci.

W ostatnich latach sporo się jednak zmieniło. Powstały alejki, są ławeczki, kosze na śmieci, oświetlenie. Dziś, w prawie każdy weekend, zwłaszcza jeśli dopisuje pogoda, przyjeżdżają tam tłumy poznaniaków. Jest gdzie pospacerować, wybrać się nawycieczkę rowerową, zrobić ognisko, a przede wszystkim można podziwiać przyrodę. Jednak tym, co głównie przyciąga turystów z Poznania i okolic, to 22-metrowa wieża widokowa, z której rozpościera się zapierający dech w piersiach widok na Poznań i Luboń, a przede wszystkim na stawy, z których Szachty słyną.

Nowa jakość Szacht

Szachty znajdują się w dolinie Strumienia Junikowskiego w południowej części Poznania, między osiedlem Kopernika a Luboniem. To kilkadziesiąt stawów, o różnej wielkości, tzw. glinianek, czyli wyrobisk z gliny, które zostały zalane wodą kilkadziesiąt lat temu. Niegdyś wyrobiska powstawały przy cegielniach w okolicach Kopaniny i Świerczewa. Dziś po kopalniach zostały jedynie ruiny.

Osiedlowi radni ze Świerczewa kilka lat temu zaopiekowali się tym terenem. Z osiedlowego budżetu, pozyskanych grantów, a także ze środków gminy Luboń uporządkowali okolicę stawów między ul. Leszczyńską a Głogowską. Przywracanie terenu wokół glinianek, umiejscowionych w dolinie Strumienia Junikowskiego, trwały 3 lata - od 2014 roku. Już wcześniej w sąsiedztwie stawów: Parkowego - dużego i małego, Murek, Glabisa i Rozlanego powstały alejki spacerowe. Pojawiła się też mała infrastruktura - ławki i kosze na śmieci. W 2016 r. kontynuowano prace. Wówczas powstało 300 metrów alejki, a także drewniany taras nad Stawem Parkowym. Wygospodarowano nawet miejsce na ognisko od strony ul. Kocha. Powstały też edukacyjne ścieżki przyrodnicze i geograficzne. W listopadzie 2018 roku zakończyła się też budowa kolejnego, półkolistego pomostu rekreacyjnego, otoczonego balustradą, tym razem na Stawie Rozlanym.

Jednak największa atrakcja Szacht została oddana do użytku w grudniu 2018 roku. To 22-metrowa wieża widokowa.

Na pomysł, by na Szachtach stworzyć taką atrakcję turystyczną i uporządkować teren wokół stawów wpadł m.in. Tomasz Wierzbicki, ówczesny radny z Prawa do Miasta (dziś prezes PdM). To on złożył wniosek do Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego 2016. - Szachty to teren cenny przyrodniczo dla Poznania. To także jest jeden z klinów zieleni - południowo-zachodni. Od lat 70., od momentu zakończenia wydobycia gliny, zbiorniki zostały wypełnione wodą, wyrosły drzewa. Bytuje to wiele gatunków płazów, ptaków, ssaków znajdujących się pod ochroną ścisłą - mówi Tomasz Wierzbicki, zastępca przewodniczącego Zarządu Osiedla Świerczewo, a także prezes Prawa do Miasta.

Projekt trudny do realizacji, ale wieża powstała

Zadanie „Z widokiem na Szachty, Luboń i Poznań - budowa drewnianej wieży widokowej na Szachtach” uzyskał w 2015 roku prawie 3,5 tys. głosów w ramach Poznańskiego Budżetu Obywatelskiego.

Projekt wieży stworzyła firma Toya Design. „Widok, jaki się ukazuje zwiedzającym, przedstawia piękną, dziką jak na środek aglomeracji miejskiej przyrodę. Pozwala na obserwację licznie zadomowionego tu ptactwa” - zachwala wieżę projektant. Wykonawcą inwestycji była firma Mosty Poznań.

Nie był to jednak projekt łatwy do realizacji. Koncepcja zakładała usytuowanie wieży na jednej z dwóch lokalizacji: po stronie Świerczewa, przy alejce Dookoła Edy i po stronie Kotowa, pomiędzy Stawem Rozlanym a Glabisia, obok starej cegielni. Ostatecznie o wyborze miejsca zdecydowały m.in. testy przeprowadzone za pomocą drona, który sfilmował panoramę, jaka rozciąga się z tych dwóch punktów.

Prace rozpoczęły się dopiero w kwietniu 2018 roku i trwały do końca listopada. Także koszty budowy okazały się wyższe niż pierwotnie zakładał projekt PBO. Całkowity koszt budowy wyniósł 1,3 mln złotych. - To projekt innowacyjny. W pozyskaniu pieniędzy pomógł nasz fundusz rezerwowy, który stworzyliśmy w ramach Budżetu Obywatelskiego. Dzięki temu udało się dołożyć pieniądze, a dzisiaj możemy cieszyć się z tego pięknego kompleksu. Myślę, że dzięki tej wieży nie tylko okoliczni mieszkańcy, ale wszyscy poznaniacy przekonają się, że można tutaj wspaniale spędzać czas - mówił podczas otwarcia Patryk Pawełczak, dyrektor Gabinetu Prezydenta Urzędu Miasta Poznania.

Początkowo wieża miała być całkowicie drewniana, jednak ostatecznie konstrukcja jest wykonana z 3 stalowych pali, schodów wykonanych po obrysie trójkąta i balustrad, które obłożono „deskami” wykonanymi z materiału drewnopodobnego. Całość wieńczy zadaszony taras o powierzchni 14 mkw, z którego można podziwiać panoramę glinianek, Poznania i Lubonia.

Dziś wystarczy pokonać zaledwie 120 schodków, by spojrzeć na stolicę Wielkopolski z zupełnie innej perspektywy. - To ulubione miejsce na wycieczki - mówią mieszkańcy Kotowa i Świerczewa.