Radosław Szczerbowski: OZE to duża szansa na rozwój gospodarczy

4 maja weszła w życie ustawa o OZE. Co zmienia dla potencjalnych inwestorów?
Radosław Szczerbowski:W nowej ustawie o OZE zapisano, że rząd ma decydować, ile energii odnawialnej potrzebuje - m.in. dla spełnienia celów polityki klimatycznej UE i rozpisuje aukcje, które wygrywa ten, kto zaproponuje najniższą cenę. W zamian dostanie gwarancję wsparcia przez 15 lat. Aukcje będą oddzielne dla różnych technologii, dla dużych i małych instalacji. Wspieranie źródeł odnawialnych zostanie przerzucone na konsumentów, którzy mają mieć doliczoną do rachunku "opłatę OZE". Pojawił się również zapis o obowiązku zakupu energii i gwarantowanych taryfach na odsprzedaż energii elektrycznej przez prosumentów.

Ile wynosi taka "opłata OZE"? Czy odnawialne źródła energii są opłacalne?
Radosław Szczerbowski: Stała cena za energię ze źródeł o mocy do 3 kW przez 15 lat ma wynosić 75 groszy za kilowatogodzinę dla elektrowni wodnych, energii wiatrowej i słonecznej. Stała cena energii ma obowiązywać też dla źródeł miedzy 3 kW a 10 kW - za jedną kilowatogodzinę energii z biogazu rolniczego - 70 groszy, biogazu ze składowisk - 55 groszy, a z oczyszczalni ścieków - 45 groszy. Stała stawka 65 groszy za kilowatogodzinę energii ma obowiązywać dla hydroenergii, energetyki wiatrowej i słonecznej. Dla tych źródeł zapisano również obowiązek zakupu przez 15 lat od oddania instalacji do użytku. Do działalności prosumenckiej - dla instalacji o mocy poniżej 40 kW - nie będzie potrzebna koncesja ani działalność gospodarcza. Nadwyżkę energii będzie można odsprzedać do sieci.

Ustawa definiuje nośniki energii?
Radosław Szczerbowski: W ustawie o OZE definiuje się następujące typy instalacji odnawialnych źródeł energii: mikroinstalacja - do 40 kW. Dla tej wielkości instalacji nie jest wymagane pozwolenie na budowę, właściciel nie musi prowadzić działalności gospodarczej. Koszt układu zabezpieczającego i pomiarowo-rozliczeniowego ponosi operator systemu dystrybucyjnego (OSD). To też mała instalacja - od 40 kW do 200 kW. Wymagane jest pozwolenie na budowę oraz zarejestrowana działalność gospodarcza, inwestor ponosi także częściowy koszt przyłączenia do sieci. A także duża instalacja - powyżej 200 kW. Wymagane jest pozwolenie na budowę, zarejestrowana działalność gospodarcza oraz uzyskanie koncesji.

Zanim ktoś zdecyduje się na odnawialne źródło energii w swoim gospodarstwie domowym, co powinien wcześniej zrobić?
Radosław Szczerbowski:Wszyscy inwestorzy, bez względu na budżet, jakim dysponują, muszą znaleźć odpowiedzi na wiele pytań. Przede wszystkim przy wyborze źródła energii konieczne jest rozważenie następujących czynników: dostępność energii pierwotnej, dostępność technologii, wiarygodność technologii, dyspozycyjność, zachęty państwowe, opłacalność, akceptacja społeczna. Na tej podstawie można ocenić i wybrać rodzaj inwestycji.

W Polsce mogą się przyjąć wszystkie nośniki odnawialnych źródeł energii?
Radosław Szczerbowski: W warunkach polskich największe nadzieje wiązane są z biomasą, energią wiatru i energią słońca. W klasycznych systemach energetycznych energia elektryczna jest wytwarzana w przeważającej mierze w centralnych elektrowniach zawodowych i dostarczana do użytkowników za pomocą linii przesyłowych wysokiego napięcia oraz sieci rozdzielczych średniego i niskiego napięcia. Sprawność polskich elektrowni wynosi ok. 35%, a produkcja energii elektrycznej w nich związana jest z dużymi stratami ciepła odpadowego. Wyższe sprawności osiągają elektrociepłownie. Jeszcze większe korzyści w postaci tańszej energii, bezpieczeństwa energetycznego i mniejszej emisji spalin oraz mniejszych strat przesyłowych może przynieść generacja rozproszona oparta na małych jednostkach wytwórczych o mocy od kilkunastu do kilkuset kW energii elektrycznej i ciepła produkowanych w skojarzeniu. Mikrogeneracja w układach położonych w bezpośrednim sąsiedztwie odbiorców energii może wykorzystywać również lokalne zasoby paliw, w tym biopaliw i energii ze źródeł odnawialnych, a nawet odpady komunalne. Zaletą generacji rozproszonej są niskie koszty rozbudowy sieci i związane z ich eksploatacją straty energii. Inwestycje w energetyce rozproszonej wymagają stosunkowo niskich nakładów finansowych na pojedyncze projekty i krótszy jest ich czas inwestycji. Generacja rozproszona może z powodzeniem korzystać z lokalnych zasobów, w tym odnawialnych źródeł energii. Rozproszenie źródeł energii zwiększa też bezpieczeństwo energetyczne na obszarze jej stosowania. Wśród wad należy wymienić problemy techniczne przy integrowaniu systemów.

Czy dla Polski odnawialne źródła energii są szansą na rozwój?
Radosław Szczerbowski: W Polsce jest coraz więcej gmin wiejskich, które chcą korzystać na dużą skalę z własnych zasobów energetycznych, przede wszystkim tych odnawialnych. Gminy te chcą się rozwijać gospodarczo, maksymalnie uniezależniając się od dostaw energii oraz surowców energetycznych z zewnątrz. W przypadku Polski, energetyka odnawialna jest szansą na rozwój gospodarczy w wielu biednych gminach rolniczych. Wiele ma bardzo sprzyjające warunki do budowy elektrowni wiatrowych czy biogazowni - dzięki dużym zasobom biomasy. Ich władze też coraz częściej zdają sobie z tego sprawę. Dlatego przybywa takich gmin, które zdecydowanie stawiają na rozwój energetyki odnawialnej.