Cudzoziemcy chętnie szukają pracy w Wielkopolsce. Gdzie pracuje ich najwięcej? Z jakich krajów przyjeżdżają najczęściej? Oto dane za 2023 r.

Zatrudnianie cudzoziemców nad Wisłą odbywa się w ramach zezwolenia na pracę, oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, zezwolenia na pracę sezonową (od 2018 r.) oraz powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy obywatelowi Ukrainy (od 2022 r.).

Pracodawcy zainteresowani zatrudnieniem w Polsce obywateli państw spoza Europejskiego Obszaru Gospodarczego, zobowiązani są do uzyskania dlań zezwolenie na pracę. W myśl obowiązujących przepisów istnieje jeszcze opcja zatrudnienia cudzoziemców na podstawie wspomnianego wyżej uproszczonego oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy. W chwili obecnej ta procedura – umożliwiająca zatrudnienie na maksymalnie 24 m-ce – dot. obywateli takich państw jak Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia i Ukraina. Niemniej jednak prace, które będzie wykonywał cudzoziemiec nie mogą dotyczyć prac sezonowych, na które trzeba uzyskać osobne zezwolenie.

– Czasowo, na podstawie przepisów ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, obywatele Ukrainy przebywający legalnie na terytorium RP mają swobodny dostęp do rynku pracy, pracodawca ma jednak obowiązek powiadomienia właściwego urzędu o zatrudnieniu danej osoby – podaje GUS, zaznaczając jednocześnie, iż liczba wydanych zezwoleń na pracę (w tym zezwoleń na pracę sezonową), oświadczeń wpisanych do ewidencji oraz powiadomień dotyczących zatrudnienia obywateli Ukrainy nie jest tożsama z liczbą cudzoziemców, którzy tak naprawdę pracują w Polsce.

Jak to się przekłada na konkretne liczby w Wielkopolsce? W 2023 r. pracodawcy złożyli w powiatowych urzędach pracy w województwie wielkopolskim 48,9 tys. oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi, a co czwarty taki dokument legalizujący pracę był dedykowany kobietom.

Jak czytamy w raporcie GUS, na podstawie przepisów o pomocy obywatelom Ukrainy, w 2023 r. zgłoszono 106,2 tys. powiadomień o podjęciu pracy, co stanowiło 9,8% tego rodzaju dokumentów w kraju (4 miejsce za województwami mazowieckim, dolnośląskim i śląskim).

– Najwięcej oświadczeń wpisano do ewidencji PUP w Poznaniu, obejmującego miasto i powiat poznański. Zarejestrowano ich łącznie 27,9 tys., co stanowiło 57,0% ogółu takich dokumentów w województwie. Dalsze lokaty zajęły powiaty koniński i jarociński ze znacznie niższym udziałem (odpowiednio 3,2% i 3,0%). Podobnie jak w przypadku oświadczeń, najwięcej powiadomień zgłoszono do urzędu pracy w Poznaniu (73,1 tys., tj. 68,9% ogółu). Odsetek powiadomień zarejestrowanych w kolejnych powiatach nie przekroczył 3% i wyniósł: 2,6% w kaliskim, 2,5% w leszczyńskim oraz 2,4% w kępińskim.

Analizując zezwolenia na pracę, to w 2023 r. w województwie wielkopolskim wydano je obywatelom 105 państw.

– Najczęściej przyznawane były one Nepalczykom (5,9 tys. dokumentów, tj. 14,8%). Kolejne miejsca zajmowały zezwolenia wydawane obywatelom Indii (4,0 tys., tj. 10,0%), Filipin (3,7 tys., tj. 9,2%), Uzbekistanu (3,4 tys., tj. 8,5%) oraz Turcji (2,8 tys., tj. 7,0%).

Jak czytamy w dalszej części opracowania, w porównaniu z 2022 r. najbardziej zmalał udział zezwoleń wydawanym Ukraińcom (z 24,5% do 4,5%), ale tak naprawdę głównie dlatego, że w marcu 2022 roku zaczęła obowiązywać ustawa umożliwiająca obywatelom tego państwa podejmowanie pracy na podstawie powiadomienia, czyli w ramach procedury uproszczonej.

Biorąc pod uwagę prace sezonowe, w 2023 r. powiatowe urzędy pracy w naszym województwie wydały 0,6 tys. zezwoleń, o 62,3% mniej niż rok wcześniej, a pracodawcy zdecydowanie najczęściej wnioskowali o przyjęcie do pracy sezonowej obywateli Ukrainy (80,0%).

– Najwięcej cudzoziemców zarejestrowano w PUP w Środzie Wielkopolskiej (134 zezwolenia, tj. 23,3%), Kaliszu (92, tj. 16,0%), Wolsztynie (90, tj. 15,6%) oraz Nowym Tomyślu (72, tj. 12,5%) – wylicza GUS.

W ocenie Agnieszki Kownackiej z Powiatowego Urzędu Pracy w Poznaniu obowiązująca od marca 2022 roku specustawa o zatrudnianiu cudzoziemców znacznie uprościła obowiązujące procedury i tym samym nieco zakłóciła statystyki GUS. W myśl przepisów w przypadku obywateli Ukrainy stosuje się wspomnianą procedurę powiadomień. Wielkopolski pracodawca po zatrudnieniu obywatela tego państwa musi jedynie w ciągu 14 dni powiadomić o tym fakcie właściwy powiatowy urząd pracy. To jedyna wymagana formalność.

– Moim zdaniem w najbliższym czasie będzie do nas napływała podobna ilość pracowników z innych krajów. Stopa bezrobocia w Poznaniu i w powiecie poznańskim utrzymuje się na niskim poziomie, na wysokim zaś liczba ofert pracy w przypadku pracowników wysoko wykwalifikowanych, jak i nisko wyspecjalizowanych. W obu grupach występują w naszym regionie niedobory, stąd ofert pracy również dla obcokrajowców w najbliższym czasie z pewnością nie zabraknie. Tym bardziej, że obowiązująca specustawa została przedłużona do marca przyszłego roku – tłumaczy.