Informatycy w szpitalu. Bez ich udziału nie ma nowoczesnej i bezpiecznej placówki medycznej

Obecnie podmioty lecznicze, poza skutecznością w diagnostyce i leczeniu, muszą kompleksowo rozwijać także obszar bezpieczeństwa danych. Rozwój w tym kierunku powinien prowadzić również w dużej mierze do sprostania oczekiwaniom pacjentów. Pomagają w tym nowoczesne i innowacyjne rozwiązania, w szczególności te z zakresu informatyki. Jak mówią przedstawiciele WCO, w obecnym świecie od cyfryzacji w ochronie zdrowia nie ma już odwrotu.

To nie wybór, a konieczność. Komputery, systemy informatyczne stały się nieodłączną częścią placówek medycznych, wspierając pracę personelu medycznego i niemedycznego, usprawniając diagnostykę i optymalizując leczenie. Świadomość roli technologii w medycynie nieustannie rośnie, co przynosi zarówno nowe możliwości, jak i wyzwania. Aby im sprostać, niezbędne jest posiadanie w swoich strukturach wykwalifikowanego personelu, inżynierów informatyki oraz specjalistów od sprzętu i zapewnienia bezpieczeństwa danych - mówi dr n. o zdr. inż. Mirosława Mocydlarz-Adamcewicz, Pełnomocnik Dyrektora ds. Informatyzacji WCO, Kierownik Działu Informatyki, Inspektor Ochrony Danych.

W Wielkopolskim Centrum Onkologii w Poznaniu od 1996 roku istnieje Dział Informatyki, wcześniej funkcjonujący pod nazwą Sekcji Informatyki. Swoimi działaniami obejmuje on siedzibę główną w Poznaniu oraz dwie filie w Kaliszu i w Pile. To ponad 1400 użytkowników szpitalnego systemu informatycznego, ponad 1000 stacji roboczych, kilkadziesiąt serwerów i kilkaset urządzeń sieciowych.

Obecnie Dział Informatyki WCO to 16 pracowników wykonujących prace z zakresu czystej informatyki, jak i informatyki medycznej oraz zarządzających bezpieczeństwem środowiska informatycznego WCO zarówno w siedzibie głównej, jak i w filiach. Przez wiele lat starałam się z moim zastępcą stworzyć nie tylko dział profesjonalistów, ale przede wszystkim dział, w którym pracują ludzie cechujący się lojalnością, pracowitością, chęcią współpracy i zaangażowaniem - przyznaje dr n. o zdr. inż. Mocydlarz-Adamcewicz.

To właśnie na Dziale Informatyki spoczywają m.in. obowiązki dotyczące zagwarantowania wydajnej, bezawaryjnej i bezpiecznej infrastruktury informatycznej szpitala, w tym również tej dotyczącej usług z zakresu e-zdrowia. Działania te mają służyć pacjentowi i personelowi. Mają także wspierać świadczenie usług zdrowotnych poprzez drogę elektroniczną, przez sieć, w tym za pośrednictwem Internetu. Tym samym rozwiązania te przyczyniają się do podniesienia poziomu jakości świadczonych usług oraz ich dostępności.

Dostęp w każdym miejscu i o każdej porze do elektronicznej dokumentacji medycznej, usług zdrowotnych poprzez możliwość natychmiastowej rejestracji oraz dostęp do konsultacji z lekarzem przyczyniają się do otwartości podmiotów leczniczych na rzecz pacjentów. Jest to możliwe właśnie dzięki wykorzystaniu współczesnych możliwości informatycznych - podkreśla mgr inż. Dariusz Kowalczyk, Z-ca Kierownika Działu Informatyki, Administrator Bezpieczeństwa Systemów Informatycznych w WCO.

Jednym z głównych zadań pracowników Działu Informatyki w WCO jest konfiguracja, monitorowanie, utrzymanie, zabezpieczanie i aktualizacja urządzeń oraz oprogramowania sieciowego. Tym zajmuje się administrator sieci.

Do jego zadań należy m.in. rozbudowa i modernizacja fizycznej sieci komputerowej, proponowanie rozwiązań technologicznych, projektowanie, tworzenie punktów dystrybucyjnych i dostępowych, modernizacja istniejących połączeń. Do jego kompetencji należy też dobór oraz konfiguracja urządzeń sieciowych, reagowanie w przypadku stwierdzenia nieprawidłowego korzystania z sieci przez jej użytkowników. To także wskazywanie konieczności zainstalowania odpowiednich mechanizmów ochrony i wykrywania szpiegów - wyjaśnia mgr inż. Dariusz Kowalczyk.

W powyższych zadaniach pomagają im technicy informatyki, którzy w WCO zajmują się obsługą sprzętu komputerowego od strony informatycznej. Dbają o jego prawidłowe działanie, odpowiednio dobierają i konfigurują sprzęt, a w przypadku awarii zapewnią diagnostykę oraz jego naprawę celem zapewnienia ciągłości działania sprzętu na terenie szpitala. Celem tych działań jest dbałość o jakość funkcjonowania naszej placówki, prowadzenie elektronicznej dokumentacji na rzecz podnoszenia komfortu pacjenta w poruszaniu się w systemie ochrony zdrowia - dodaje.

Dbałość administratorów serwerów i urządzeń oraz systemów o infrastrukturę sprzętową, taką jak serwery fizyczne i wirtualne, macierze dyskowe, biblioteki taśmowe, urządzenia antyspamowe, systemy sieciowe, powoduje zwiększenie dostępności i niezawodności usług.

Dzisiejszy rozwój technologii nieustannie stawia pracowników szeroko pojętego IT przed licznymi wyzwaniami. Jednym z najbardziej aktualnych i wymagających jest sztuczna inteligencja, która niebawem zyska na znaczeniu również w zakresie ochrony zdrowia.

Sztuczna inteligencja jest już wykorzystywana w medycynie i z pewnością będzie wspierać personel medyczny w wielu zadaniach. Jednocześnie produkowany jest coraz to nowszy sprzęt medyczny służący do diagnostyki oraz wspierania pacjentów, który wymaga jednocześnie nadzorowania i serwisowania. Ilość sprzętu oraz konieczność przystosowania go do realiów podmiotu leczniczego, jak również rozbudowa systemów informatycznych o moduły sztucznej inteligencji sprawiają, że wzrost zapotrzebowania na usługi informatyczne w obszarze ochrony zdrowia znacząco wzrasta – zwraca uwagę mgr Bartosz Bajsztok, Asystent ds. Bezpieczeństwa Informacji w WCO.

Asystent ds. Bezpieczeństwa wspiera także IOD we wdrażaniu niezbędnych procedur i systemów bezpieczeństwa, w tym Polityki Bezpieczeństwa Informacji i Polityki Bezpieczeństwa Danych Osobowych oraz weryfikacji środków techniczno-organizacyjnych, które zostały wdrożone celem oceny skuteczności ich funkcjonowania. Wszystko po to, aby maksymalizować bezpieczeństwo działalności placówki.

Równie znaczącym zadaniem informatyków w szpitalu jest ochrona danych. WCO od dawna dba o to, by wdrażać działania zmierzające do uruchomienia, utrzymania i rozwoju szeroko pojętego bezpieczeństwa systemów informatycznych, a w szczególności danych medycznych pacjentów.

Nad całością procesu czuwa Inspektor Ochrony Danych i Pełnomocnik ds. Informatyzacji. Ma on obowiązek stale monitorować poziom bezpieczeństwa przetwarzanych danych przez pracowników WCO. Do jego zadań należy również prowadzenie weryfikacji obecnie wykorzystywanych rozwiązań i proponowanie nowych. Szczególną uwagę w tym zakresie zwracamy na kwestie cyberbezpieczeństwa - zaznacza mgr Bartosz Bajsztok.

Jak podkreślają przedstawicie WCO, informatycy w szpitalu to już nie tylko osoby, które zajmują się naprawą komputerów.

Praca Działu Informatyki w dobie e-szpitala to także, poza pracą informatyczną, praca administracyjna, w której aktywnie wspiera pracowników działu Asystent ds. administracyjnych. Realizuje swoje działania m.in. poprzez koordynowanie projektów oraz nadzór nad obiegiem dokumentacji, aby upraszczać procedury w ramach naszej placówki dla pacjentów oraz personelu - wymienia dr n. o zdr. inż. Mocydlarz-Adamcewicz.

Zakres działań Działu Informatyki obejmuje również wsparcie w zakresie prowadzonej działalności naukowej WCO oraz działań promujących placówkę. To Webmaster, jak pracownik Działu Informatyki projektuje oraz zajmuje się m.in. implementowaniem interaktywnym i responsywnym stron internetowych, wydarzeń naukowych, konferencji i szkoleń. Kolejne obszary aktywności Działu Informatyki to utrzymanie podstawy szpitala, czyli szpitalnego systemu informatycznego. Zajmuje się tym Sekcja Wsparcia Systemów Informatycznych i danych do kontrolingu Działu Informatyki. Szpitalny system informatyczny służy m.in. ewidencji szerokiego zakresu danych medycznych, który przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa, skuteczności i efektywności świadczonych usług w WCO. Rola informatyków sięga zatem dalej niż bezawaryjne zapewnienie działania placówki medycznej w trybie 24/7.

Obecnie nie ma szans, aby podmiot leczniczy mógł rozwijać się bez zaangażowania w tematy informatyzacji. Działania podejmowane w WCO wskazują wyraźnie, iż informatycy stanowią kluczowy dział, wspierający funkcjonowanie pracowników i naszej placówki medycznej. Nakładane są coraz liczniejsze obowiązki, co z kolei pociąga za sobą konieczność wzrostu inwestycji w informatyzację - dodaje.