Makolągwa to towarzyski ptak, który lubi wieś, ale nie gardzi też miastem. Ładnie śpiewa i lubi chwasty. Sprawdź, jak żyją te ptaki

Makolągwa to niewielki ptak, który w Polsce jest dość liczny – liczbę par lęgowych szacuje się na ponad milion (1 150 000). Jednak makolągwy są pod ochroną. Do niedawna były to ptaki krajobrazu rolniczego – chętnie zamieszkiwały na wsiach, w pobliżu człowieka, ale też bliskości łąk i nieużytków, które dostarczały im pokarmu.

Obecnie coraz częściej można je spotkać także w podmiejskich ogrodach, a nawet różnych zadrzewieniach w centrach miast. Makolągwy występują na terenie całej Polski, a dodatkowo jesienią i wiosną można wypatrzeć ich stadka wędrujące na zimowiska i wracające z nich, a gniazdujące w bardziej północnych regionach Europy.

Makolągwy są nieco mniejsze od wróbli domowych (mierzą około 13-14 cm długości) i smuklejsze od nich. W sezonie lęgowym samce i samice dość wyraźnie różnią się wyglądem, poza nim – samce mają upierzenie podobne do samic. Ich kolory to szarości i brązy. Samce w szacie godowej mają czerwone plamy na piersi oraz czerwone czapeczki (mniej lub bardziej wyraziste). Poza tym mają wyraźnie brązowe grzbiety i jasnobrązowe brzuchy. Ich głowy i szyje są szare. Samiczki nie mają czerwonych plam, skrzydła w odcieniu jaśniejszego brązu, a piersi i brzuchy jasne, z brązowym przebarwieniem oraz ciemniejszym kreskowaniem.

Makolągwy są podobne do czeczotek – mylące mogą być czerwone „dodatki” u samców, które wyglądają podobnie. Makolągwy mają jednak bardziej brązowe skrzydła, pozbawione kreskowania, nie mają też czarnych plam pod dziobem, które są charakterystyczne dla czeczotek. Makolągwy są też nieco większe, choć nie jest to duża różnica.
Ważną różnicą jest też to, że makolągwa to liczny ptak lęgowy i od wiosny do jesieni znacznie łatwiej spotkać ją niż czeczotkę. Wyjątkiem jest zima, gdy mogą pojawiać się jedne i drugie. Dowiedz się więcej: Jak wygląda czeczotka, gdzie spędza lato i zimę oraz czym się żywi
Samiczki makolągwy można pomylić też z samicami wróbla domowego, jednak u tych drugich na skrzydłach są widoczne ciemne pasy i więcej koloru szarego niż brązowego.

Makolągwy to częściowo wędrowne ptaki – na zimę odlatują przede wszystkim w region Morza Śródziemnego. Jednak spora część ptaków zimuje w Polsce i można je spotkać przez cały rok.

Te ptaki jadają przede wszystkim drobne ziarna różnych roślin. Szczególnie cenią rośliny oleiste oraz różne „chwasty” jak tasznik, babka, wiesiołki, mniszek lekarski, szczaw, ale zjadają też różne inne nasiona. Jedynie pisklęta są karmione owadami i innymi małymi bezkręgowcami, ale i one szybko przechodzą na pokarm roślinny.

Jeśli makolągwy zjawią się w karmniku, na pewno docenią wszelkie drobne ziarna, takie jak siemię lniane, proso, czy konopie dla ptaków, które szczególnie lubią. Dawna potoczna nazwa makolągwy to konopniczka, konopnik, konopniczek, a również drugi człon łacińskiej nazwy tych ptaków – Linaria cannabina – nawiązuje do konopi.
Ważne jest też, żeby pozostawiać dla nich nieskoszone łąki i inne miejsca z dzikimi roślinami, których nasiona są pożywieniem makolągw i innych łuszczaków.

Dowiedz się więcej: Czym i jak karmić ptaki zimą? Sprawdź, dlaczego chleb to zły pomysł

Makolągwy może nie są tak wybitnymi śpiewakami, jak drozdy czy słowiki, ale ich głos jest przyjemny. Piosenki samców można usłyszeć aż do lipca.

Makolągwy to towarzyskie ptaki. W sezonie lęgowym żyją w parach, ale chętnie zakładają gniazda w swoim sąsiedztwie, bywa że nawet na jednym krzewie jest więcej niż jedno gniazdo. A gniazdują przede wszystkim w różnych zaroślach, żywopłotach, na młodych iglakach. Idealne miejsce powinno być nasłonecznione i dość nisko położone. Jeśli makolągwy kręcą się po naszym ogrodzie, uważajmy na gniazda, bo łatwo je przegapić i uszkodzić podczas prac w ogrodzie (albo wypłoszyć ptaki).

Budową gniazda zajmuje się głównie samica, ale samiec jej pilnuje, często też podrzuca materiały do budowy. A są to różne korzenie i trawy, które splecione tworzą czarkę, wyściełaną w środku mchem i miękkim włosiem. Makolągwy miewają dwa-trzy lęgi w roku. Opiekę nad nimi sprawuje początkowo samica, ale w karminie młodych angażuje się również samiec (karmi również partnerkę, gdy ta wysiaduje jaja). Po odchowaniu młodych makolągwy tworzą stada.

Nazwa ptaków nawiązuje do tego, że miałyby się lęgnąć w maku, co nie jest prawdą. Natomiast, jak podaje Słownik języka polskiego PWN, makolągwa to obraźliwie określenie „kobiety krzykliwej i prymitywnej”. Takie użycie nazwy wydaje się jednak krzywdzące przede wszystkim dla tych sympatycznych ptaków.

Wybrane źródła
Jestem na pTAK!
Kruszewicz, A., Ptaki Polski od A do Ż, Warszawa 2010
ptaki.info
ptakipolski.pl
ptakroku.pl