Międzynarodowy Dzień Tolerancji. W jaki sposób przeciwdziałać dyskryminacji? Odpowiada psycholog społeczny

Czym jest tolerancja i gdzie są jej granice? Wydaje się, że dziś jest odpowiedni dzień do dyskusji - 16 listopada obchodzimy Międzynarodowy Dzień Tolerancji. Jest to święto szacunku, akceptacji i uznania różnorodności kultur na świecie. W ramach celebracji dnia na całym świecie organizowane są koncerty, wykłady, akcje uliczne czy wystawy.

O tolerancji opowiedział nam profesor Stanisław Zbigniew Kowalik, który tematem zajmuje się od wielu lat jako psycholog społeczny.

- Tolerancja jest to akceptowanie odmienności oraz różnorodności. Żyjemy w takim wieku, że na ten problem zwraca się szczególnie dużą uwagę, tym bardziej, że dawniej ukrywaliśmy co, czego nie chcieliśmy zaakceptować - mówi. - Problem ten jest badany od wielu lat i to bardzo intensywnie, szczególnie w Stanach Zjednoczonych, gdzie jest problem rasizmu. Zawsze poszukiwano odpowiedzi u naukowców

- dodaje.

Temat tolerancji ściśle wiąże się z brakiem tolerancji.

- To są takie zachowania społeczne, które ogólnie nazywane są dyskryminacją, czyli odbieraniem praw, które przysługują ludziom. W końcu brak tolerancji sprowadza się do tego, że innych traktujemy jako ludzi gorszych. To nie tylko traktowanie odmienności jako ludzi „nie naszych”, ale i gorszych od nas samych

- mówi profesor Kowalik.

Dyskryminacja łączy się z dehumanizacją, czyli odbieraniem innym pewnych podstawowych właściwości, które przypisujemy ludziom. Jakie to są cechy?

- Racjonalność, pogłębiona duchowość, umiejętność działania i współpracy oraz komunikowania się konstytuują w nas humanizm. Jest to rdzeń myślenia o nas jako o ludziach. W momencie, gdy stosujemy dyskryminację to dokonujemy dehumanizacji – odbieramy tym innym, odmiennym od nas, właśnie te cechy, które są istotą społeczeństwa

- tłumaczy profesor Kowalik.

Chodzi przede wszystkim o to, że pojawiają się rozbieżności w poglądach na świat i rzeczywistość. Urządzamy sobie świat po naszemu - w taki sposób tworzą się dwie odmienne definicje ładu społecznego.

- Jeżeli my mamy swoją koncepcję i ktoś inny ma inną, to ktoś z nas musi się mylić czy błądzić, ale oczywiście nie my, bo my mamy rację

- mówi profesor Stanisław Zbigniew Kowalik.

Psycholog społeczny podkreśla, że o braku tolerancji mówimy w momencie, gdy ktoś niszczy drugą stronę - jego zdaniem jednak, gdy jedna strona demonstruje nietolerancję, druga też ma swoje problemy. Oni również nie tolerują tego, co proponuje druga strona. Według profesora dwie strony konfliktu wykazują się nietolerancją.

Kamil Stachowiak działa w poznańskim oddziale Fundacji Aktywizacja. Zajmują się oni między innymi aktywizowaniem osób z niepełnosprawnościami do wykonywania pracy. Szukają pracodawców i pracowników - łączą ich w taki sposób, by szukający znalazł poszukującego. Stachowiaka poznaliśmy na Targach Pracy dla osób z niepełnosprawnościami.

Osoby z niepełnosprawnościami są jedną z grup, która doświadcza dyskryminacji. Kamil Stachowiak podkreśla, że tolerancja w stosunku do osób z niepełnosprawnościami jest prosta - chcą, by traktować je tak samo jak innych, zdrowych uczestników życia społecznego.

- Każda osoba z nas mija codziennie dziesiątki czy setki osób z orzeczeniami o niepełnosprawności, które robią zakupy w sklepie czy poruszają się komunikacją miejską. Oni chcą być traktowani normalnie – nikt nie ma na czole napisane „mam orzeczenie”. Są niepełnosprawności widoczne, ale zachowujemy się normalnie – na tym polega wyrównywanie szans oraz tolerancja

- mówi Stachowiak.

Grupą, która również często narażona jest na brak tolerancji, są osoby o innej orientacji seksualnej. Szczególnie jeśli chodzi o osoby małoletnie. Alicja Kaleta jest wielkopolską koordynatorką fundacji GrowSPACE. Wraz z kolegami ze szkoły II Liceum Ogólnokształcącego im. Generałowej Zamoyskiej i Heleny Modrzejewskiej w Poznaniu, zorganizowała Tęczowy Piątek. W taki sposób chce wspierać osoby dyskryminowane w szkole.

Na czym polega Tęczowy Piątek?

- Przede wszystkim na rozmowach, ale również na ubraniu tęczowych elementów - ja np. mam na sobie tęczowe buty. Ale również polega na mówieniu na głos, że możemy powiedzieć kim jesteśmy, jak się czujemy i nie zostaniemy za to skrytykowani albo zdyskryminowani. Obchodzony jest w różny sposób - w niektórych szkołach organizowane są warsztaty albo wywiady, konferencje prasowe czy różnego rodzaju wykłady

- mówi. Taki piątek w szkołach w całej Polsce organizuje ponad 100 placówek.

Wskazuje również, że w szkołach wciąż wiele osób doświadcza dyskryminacji.

- W wielu szkołach występuje homofobia i dyskryminacja nie tylko ze względu na poglądy, ale również na orientację seksualną czy płeć. Chcielibyśmy zmian, które pozwolą na uniknięcie takich sytuacji. Młode osoby są bardzo wrażliwe, dlatego ważne jest również zapewnienie odpowiedniej pomocy psychologicznej

- mówi Alicja.

Profesor Kowalik zwraca uwagę na to, że edukację związaną z tolerancję należy zacząć od dziecka.

- Dlaczego jest tak trudno dość do tolerancji? Rozwiązanie tkwi we wczesnym wychowywaniu dzieci do tolerancji. Jak ukształtuje się nasz obraz świata, to różne zabiegi naprawcze w dorosłym życiu nie są w stanie nic zmienić

- mówi profesor.

Jesteś świadkiem ciekawego wydarzenia? Skontaktuj się z nami! Wyślij informację, zdjęcia lub film na adres: [email protected]

Miejskie Historie: Trzcianka