Oto opuszczony pałac Kwileckich w Oporowie koło Szamotuł. Jego właściciel był jednym z najbogatszych Wielkopolan. Teraz pałac niszczeje...

Według Marii Strzałko, byłej Miejskiej Konserwator Zabytków w Poznaniu, pałac po gruntownej przebudowie z lat 1877-1878 zyskał cechy charakterystyczne dla architektury francuskiej XVII wieku. Prace remontowe zaowocowały powstaniem dwupiętrowej, podpiwniczonej, murowanej oraz otynkowanej konstrukcji. Obiekt wyróżniał się wydłużonym planem z wieloma tarasami, aneksami i ryzalitami. Składał się z dwóch głównych części: oryginalnego dworu z nowo dodaną częścią zachodnią oraz wschodniego skrzydła, które odróżniała odmienna elewacja i czterospadowy dach.

Kwileccy zarządzali Oporowem do 1939 r. Po wojnie pałac został znacjonalizowany, mieściły się tam biura PGR, przedszkole, szkoła i mieszkania pracowników. W 2007 r., w dni św. Floriana, patrona strażaków, wybuch wielki pożar, który objął poddasze budynku. Na szczęście został on odbudowany przez zarządcę - Agencję Nieruchomości Rolnych.

Zachowały się częściowo zabudowania folwarku, który przez kilkadziesiąt lat przyciągał wycieczki rolników podpatrujących nowoczesne gospodarstwo Mieczysław Kwileckiego. Wszystkie wybudowane z cegły, w ładnym stylu architektonicznym. Do dziś stoją dawne stajnie i budynek gorzeli (w pewnej odległości od pałacu), nie zachował się min. spichlerz.

Całość uzupełniał park, który istniej co najmniej od końca XVIII w.

Położone około 55 km na północny zachód od Poznania Oporowo długo pozostawało na marginesie wielkopolskiej historii. Choć pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z końca XIV w., to dopiero zakup tamtejszego majątku przez dobrze sytuowaną rodzinę Kwileckich w II połowie XVIII w. sprawiło, że wieś miała szansę wypłynąć na głębokie wody.

Już wówczas istniał tam dwór szlachecki, ale jego stan nie zachęcał raczej do zamieszkania. Nowy właściciel Oporowa - Adam Kwilecki - zamieszkiwał raczej w nieodległym Dobrojewie, gdzie postawił okazały pałac, dzięki któremu Dobrojewo zyskało miano wielkopolskich Puław. Ten niestety nie zachował się w ogóle, spłonął w 1940 r. i został rozebrany niedługo później.

Nowy dwór powstał w Oporowie w połowie XIX w., gdy właścicielem majątku był już Mieczysław Kwilecki, prawnuk Adama. Otrzymał on go po śmierci ojca, Hektora, którego żona Maria Izabella hr. Tauffkirchen und Laterano była fundatorką kościoła w Licheniu, który stał się potem celem pielgrzymek po objawieniach maryjnych. Hektor z żoną, choć byli właścicielami majątku oporowskiego, zamieszkiwali bowiem w Malińcu koło Konina (obecnie część miasta). Tam również zachował się po Kwileckich opuszczony dwór.

W 1857 r. Mieczysław poślubił Marię z Mańkowskich, po kądzieli wnuczkę generała Jana Henryka Dąbrowskiego, twórcy Legionów Polskich, dowódcy powstania wielkopolskiego 1806 r. i generalnego dowódcy wojsk polskich w 1813 r. W 1877 r. właściciel rozpoczął rozbudowę dworu do pałacu. W tym celu sprowadził z Berlina architekta Zbigniewa Gorgolewskiego, który dwie dekady później zasłynął budową imponującego Teatru Wielkiego we Lwowie.

W tym okresie Mieczysław Kwilecki dysponował majątkiem ponad 12 tys. ha w zaborach pruskim i rosyjskim, w skład których wchodziły m.in. pałace i dworu w Oporowie, Malińcu i Grodźcu. W 1883 r. Mieczysław odziedziczył rodzinną posiadłość w Kwilczu, ze względu na malownicze położenie zwaną Szwajcarią kwilecką, mimo tego swoim sporym już majątkiem zarządzał z Oporowa.

Mimo że włościanin lubił Poznań i często w nim bywał (m.in. ze względów na funkcję dyrektora administracyjnego Bazaru), to centrum jego wszechświata był pałac w Oporowie. Jego córka Maria pisała, że "życiową pasją ojca było gospodarstwo wiejskie, na czym znał się bardzo dobrze". Był wykształconym ekonomem i agronomem (studiował w Paryżu), w swoich włościach stosował nowatorskie metody gospodarowania, m.in. dreny na polach, nawozy sztuczne czy maszyny. Majątek w Oporowie słynął z hodowli bydła i owiec. Był celem licznych wycieczek rolników z Wielkopolski i Niemiec.

Na zaproszenie gospodarzy gościli w Oporowie m.in. malarz Julian Fałat czy kompozytor Ignacy Jan Paderewski.

Jak dotrzeć do pałacu Kwileckich w Oporowie? Znajdziesz go tutaj.

Jesteś świadkiem ciekawego wydarzenia? Skontaktuj się z nami! Wyślij informację, zdjęcia lub film na adres: [email protected]

Rowerem przez Wielkopolskę: Szamotuły