Polska szkoła w Rydze: Piątki i szóstki to za mało

To była niezwykła wyprawa do kraju, który nie jest biedny, ale w którym życie jest bardzo drogie. Polacy tam zamieszkujący, a szczególnie uczniowie polskiej szkoły, potrzebują pomocy.

- O szkole opowiedziała nam w czerwcu Tatiana Tołoczko, nasza członkini, która pochodzi z Rygi - wyjaśnia Krystyna Gwoździcka, prezes Stowarzyszenia Wiedza Kultura Pomoc. - Wtedy postanowiliśmy, że im pomożemy. Myśleliśmy, że będą przede wszystkim potrzebować lektur i książek do biblioteki. Do głowy nam nie przyszło wówczas, że na liście, jaką dostaniemy od pani dyrektor, znajdą się przede wszystkim podręczniki. Wydawało nam się, że w Ministerstwie Edukacji Narodowej jest odpowiedni wydział zajmujący się zaopatrzeniem szkół polonijnych.

Kilogramy podręczników w bagażu
Okazało się jednak, że nie do końca to tak działa, a dzieci w tej szkole nie mają się z czego uczyć. Lista z zapotrzebowaniem nadeszła dopiero na początku roku szkolnego i niektórych pozycji po prostu nie udało się już zdobyć. W październiku grupa z Poznania wyruszyła, mając w bagażu ok. 30 kilogramów książeczek, reszta pojedzie transportem samochodowym.

Szkoła położona jest na nowoczesnym osiedlu blisko centrum Rygi w piętrowym budynku. Poznaniacy zostali zaproszeni do odwiedzenia placówki akurat 14 października - w Dzień Edukacji Narodowej.

- To było wzruszające - mówi Krystyna Gwoździcka. - Polacy witali nas bardzo serdecznie, jak dobrze znanych przyjaciół. Wzięliśmy udział jako goście honorowi w okolicznościowej akademii. Były występy po polsku, ale też i po łotewsku. Zatańczyły nawet dziewczynki w krakowskich strojach.

- Jesteśmy świadomi, że dobro, zrozumienie i otwartość na problemy drugiego człowieka w dzisiejszym świecie jest czymś szczególnym, pięknym i przywracającym wiarę w wartości duchowe i człowieka - dziękowała poznaniakom Maria Puzyna-Fomin, dyrektor szkoły. -Dlatego tym większa jest nasza wdzięczność, że poznaniacy pomogli naszej polskiej szkole w zdobyciu bardzo potrzebnych podręczników dla przedszkolaków i w nauczaniu początkowym. Rozpoczęliśmy rok szkolny bez podręczników.

Uczniowie zdają na Harvard
Szkoła polska im. Ity Kozakiewicz w Rydze istnieje od 1991 roku. Obecnie w szkole uczy się 400 uczniów od wieku przedszkolnego po maturalny. Rodzice z całej Rygi starają się umieścić tam swoje dzieci, bo poziom nauczania jest tak wysoki, że młodzi ludzie bez kłopotów dostają się potem na najlepsze studia, nawet na Harvard.

- Podczas wygłaszania krótkiej przemowy, o którą zostałam poproszona, popełniłam gafę - śmieje się Krystyna Gwoździcka. - Życzyłam nauczycielom świetnych wyników w nauczaniu, a uczniom samych piątek i szóstek. Wywołało to śmiech, bo oni mają dużo szerszą skalę ocen i można im życzyć nawet i dziesiątek.

Za drogie życie na nauczycielskie pensje
Wcześniej w szkole uczyło ośmioro polskich nauczycieli. Teraz zostało tylko dwoje. Okazało się, że koszty utrzymania są bardzo wysokie, a pensje niewielkie, porównywalne do zarobków nauczycieli w Polsce. Krótko mówiąc trudno jest się tu utrzymać. Wynajęcie mieszkania, bo o kupnie nie ma nawet mowy, to koszt gigantyczny, a co dopiero mówić o jedzeniu i kupowaniu potrzebnych przedmiotów, kiedy zwykłe buty sportowe, nie markowe, kosztują ponad 140 euro. Ludzie boją się teraz wejścia do strefy euro, bo to jeszcze spowoduje podniesienie cen. Jest tam też gradacja zarobków: najwięcej zarabiają Łotysze, potem Rosjanie, a najmniej mniejszości narodowe, czyli Niemcy i Polacy.

Religii w szkole w klasach niższych uczą siostry zakonne, natomiast w starszych ksiądz Krzysztof, proboszcz z tutejszej polskiej parafii.

- Mieliśmy okazję zobaczyć jak skromnie mieszka i żyje - wspomina Krystyna Gwoździcka. - Wieczorem po wycieczce zaprosił nas do siebie na małą kawę. Jego mieszkano to dwadzieścia kilka metrów, na których mieści się wszystko - i sypialnia, i kuchnia, i pokój do pracy. Opowieściom nie było końca, bo ksiądz Krzysztof był przed dwadzieścia lat misjonarzem w Kazachstanie.

Będąc przez kilka dni w Rydze goście z Poznania zaplanowali nie tylko odwiedziny szkoły i polskiego księdza, ale także zwiedzanie miasta i okolic czy wypad do opery. Ryga jest piękna, a szczególnie starówka, która została odnowiona. Z daleka wieczorami wabi światłami i muzyką. Stoją namioty, gdzie grają zespoły i można po prostu potańczyć. Mieszkańcy miasta jednak z tego nie korzystają, bo ich po prostu na to nie stać. Tam ceny są przede wszystkim dla turystów i to z zasobnymi portfelami, bo można w centrum zrobić zakupy u Diora czy Armaniego albo wypić puszkę zwykłego piwa ze sklepu za... 21 złotych.

Początek pomocy
Jak twierdzą członkowie stowarzyszenia to pierwsza wizyta i jedynie początek pomocy. Teraz organizowana była na szybko, ale chcą pomagać już stale, mając na uwadze potrzeby uczniów i nauczycieli.

- Często myślimy, że wystarczy dla Polonii wysłać lektury - dzieła Mickiewicza czy Słowackiego, by zaspokoić ich potrzeby - mówi Krystyna Gwoździcka. - A oni tego mają pod dostatkiem. Im są potrzebne podręczniki i współczesne książki, tak by mieli kontakt z językiem polskim używanym na co dzień, by mieli bieżące wiadomości na temat kraju, obyczajowości, ludzi. Pomagamy Litwie, Ukrainie, Białorusi, a o Łotwie jakby zapomnieliśmy. To nie jest biedny kraj, ale też nasi rodacy potrzebują naszego wsparcia.

W miarę możliwości finansowych chcą dalej wspomagać szkołę podręcznikami, ale nie tylko. Być może uda się wciągnąć do współpracy także inne instytucje w Poznaniu i np. zaprosić nauczycieli i uczniów, żeby pokazać im Wielkopolskę.