Spółdzielnie mieszkaniowe będą budowały bloki? Taki pomysł ma rząd. Nadchodzi rewolucja w spółdzielniach mieszkaniowych?

Do lat 90-tych poprzedniego stulecia spółdzielnie mieszkaniowe były niemal monopolistami, gdy chodzi o budowę mieszkań. Później stopniowo ich aktywność w tej materii malała. Dziś realizują nieliczne projekty deweloperskie. Czy to się zmieni? Szanse na to dostrzega Ministerstwo Rozwoju Pracy i Technologii.

- Widzimy potencjał spółdzielni w budowaniu dostępnych cenowo mieszkań. Potrzebują tylko bodźca do działania. Nasze rozwiązania mają skłonić je do większej aktywności i efektywności - twierdzi minister Anna Kornecka.
I planuje prawdziwą rewolucję lub jak kto woli - powrót do korzeni spółdzielczości.

Obecnie w spółdzielniach mieszkaniowych w całej Polsce mieszka około 10 milionów osób. I choć z mocy prawa współrządzą spółdzielnią, praktyka bardzo często bywa inna. Jedną z przyczyn jest mała aktywność członków, którzy niechętnie uczestniczą w walnych zgromadzeniach. Inną - możliwość głosowania przez przedstawicieli.

- W ten sposób tworzą się tzw. drużyny prezesa - wyjaśnia Piotr Derbis, członek Rady Osiedla Bolesława Śmiałego w Poznańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. - Przedstawiciele zarządu spółdzielni zbierają upoważnienia do głosowania od niezainteresowanych spółdzielców i dysponują ich głosami zgodnie ze swoją wolą.

Likwidacji tych praktyk miałyby służyć trzy rozwiązania:

• po pierwsze liczenie głosów tylko obecnych na walnym zgromadzeniu,
• możliwość głosowania korespondencyjnego, i po trzecie zobowiązanie dużych spółdzielni (liczących powyżej 100 członków) do transmitowania walnego przez Internet oraz do stworzenia indywidualnych kont teleinformatycznych, poprzez które członkowie mogliby głosować.

Kolejne rozwiązanie to przywrócenie zebrań delegatów.
- Podobne rozwiązanie już funkcjonowało - komentuje Derbis. - Wtedy się nie sprawdziło. Nie sądzę, by teraz było inaczej.
Projekt przewiduje także wprowadzenie kadencyjności członków zarządów oraz rady nadzorczej, jednak bez ograniczania dopuszczalnej liczby kadencji.

Projektowane zmiany miałyby także zwiększyć transparentność działania spółdzielni.
- To obecnie pięta Achillesowa - twierdzi Piotr Derbis. - Teoretycznie każdy spółdzielca ma prawo wglądu do dokumentów spółdzielni, m.in, finansowych. W praktyce bywa to bardzo trudne. Często chcąc skorzystać z tego prawa dostajemy wgląd tylko do części. Powody odmowy bywają kuriozalne - RODO, tajemnica handlowa i i. Żeby je zobaczyć musielibyśmy wystąpić do sądu. To kosztowne i czasochłonne. Mało kto na to się decyduje - podkreśla.

W nowych przepisach miałby się znaleźć katalog dokumentów, które spółdzielnia musiałaby ujawniać, także publikując na stronie internetowej.

Czy nowelizacja ustawy zrewolucjonizuje spółdzielnie?
- Zmiany idą w słusznym kierunku - mówi Derbis. - Jednak moim zdaniem kluczowy byłby realny nadzór państwa nad działalnością spółdzielni, na wzór tego, który sprawuje Komisji Nadzoru Finansowego nad bankami spółdzielczymi. Od kiedy zostały nim objęte - działają doskonale - podkreśla.