Sutereny kamienic przy ulicy Częstochowskiej tętniły przed wojną życiem

18 grudnia 1937 roku kaliska fabryka "Bielarnia" świętowała swoje 25-lecie. "Echo Kaliskie Ilustrowane" donosiło, że w imieniu pracowników umysłowych przemawiał p. Iljuk, a robotników reprezentował J. Kocik, który właścicielom zakładu wręczył bukiety kwiatów oraz album i srebrną winietę. Dyrektor Teodor Mueller podziękował pracownikom za "gorliwość w pracy". Uczestnicy uroczystości uczcili minutą ciszy niedawno zmarłego robotnika Józefa Cybulskiego. Z okazji jubileuszu robotnicy, którzy pracowali w fabryce od samego początku, dostali po 100 zł, a pracownicy umysłowi miesięczną pensję. Poza tym dyrekcja fabryki przeznaczyła 5000 zł na letnie kolonie dla dzieci. Wieczorem urządzono bal. Są jeszcze ludzie, którzy ten dzień pamiętają i nic dziwnego, skoro odbywał się w tym samym budynku, w którym wówczas mieszkali.

- W balu wzięło udział ponad 100 osób, w tym fabrykanci z Łodzi i kaliska elita. Było też trzech robotników, z których jeden nazywał się Gruszka - relacjonuje Maria Król, wówczas 12-letnia dziewczynka.

W końcu lat 30. przemysłowcy wybudowali cztery kamienice przy ul. Częstochowskiej. Najpierw pod numerami 7 i 9, gdzie w suterenie zamieszkała rodzina ze Zborowa. Potem do użytku oddane zostały kolejne domy przy Częstochowskiej 11 i 13, a w czasie wojny także przy Wale Piastowskim 20. Koniakowie najpierw sprzątali nowo wybudowane mieszkania, a potem byli dozorcami we wszystkich należących do Muellerów budynkach. Z tamtego czasu pani Maria przypomina sobie anegdotę związaną z dyrektorem fabryki Teodorem, synem Wilhelma. Miał on w fabrycznym biurze kochankę N., co zresztą było tajemnicą poliszynela. W trakcie przekazywania kamienic lokatorom mieszkania wizytowała żona Teodora, która w pewnym momencie wyjrzała przez okno. Traf chciał, że w sąsiednim mieszkaniu wygrzewała twarz w słońcu N.

- Muellerowa strasznie się zdenerwowała i wykrzyknęła: To i ta k... tu mieszka?! - śmieje się pani Król.

Co ciekawe, po wojnie Teodor przysłał do Koniaków list z prośbą o przekazanie go N., co też uczynili, licząc na jakieś wieści. Niestety, nie wiadomo, jakie były dalsze losy tego romansu.

Wróćmy do balu z okazji 25-lecia ,,Bielarni". Miał on miejsce właśnie w suterenie kamienic nr 7 i 9. Była tam ogromna sala, która na co dzień służyła sportowcom Kaliskiego Klubu Sportowego, który od 1934 r. faktycznie należał do Muellerów. Trenowali tu przede wszystkim tenisiści stołowi, którzy nauczyli grać w ping-ponga córkę Koniaków oraz bokserzy.

- Ping-ponga uwielbiałam, ale na boks nie mogłam patrzeć i uciekałam, jak tylko zaczynał się trening - opowiada pani Maria.

Dozorcy sprzątali salę, ale przy okazji dorabiali w trakcie treningów. W drzwiach do ich domu było okienko, przez które podawali strudzonym sportowcom ciepłe i zimne napoje, za które inkasowali po kilka groszy.

Nie tylko z tego powodu Koniakowie bardzo sobie chwalili pracę u Muellerów. Stała pensja wystarczyła na spłatę czynszu jeszcze ze starego mieszkania, a potem na zakup mebli. Nastoletnia Marysia razem z dziećmi pracowników ,,Bielarni" jeździła na letnie kolonie na Krzyżówki. Z kolei zimą w sali KKS-u dzieciarnia występował w jasełkach, po czym wszyscy obdarowywani byli paczkami ze słodyczami i cytrusami.

- Muellerów wszyscy bardzo szanowali i wcale nie musieli wyjeżdżać z Kalisza po wojnie - uważa pani Maria.

Wojna nieco zmąciła spokój w rodzinie Koniaków. Ich córka trafiła na roboty do Niemiec, choć teraz pół żartem pół serio chwali się, że pierwszego zawodu nauczyła się u bauera. Jej rodzice nadal byli dozorcami, tyle że w dużym stopniu zmienili się lokatorzy, bowiem część Polaków przymusowo wysiedlano, a ich miejsce zajmowali Niemcy. Młodszy syn Koniaków Jan urodził się w 1938 r. i dorastał w trakcie wojny, bawiąc się na podwórku z niemieckimi dziećmi. Z jednej strony to dobrze, bo był bezpieczny, a przy okazji z drugiej strony nauczył się języka. Zdarzało się, że na pytanie matki odpowiadał: Nie wiem, jak to jest po polsku...

W czasie wojny w jednym z mieszkań przy Wale Piastowskim 20 zamieszkał lekarz z Rygi, który w 1944 roku trafił na front. Jego żona z dziećmi przeniosła się do rodziny w Poznaniu, a klucze od mieszkania zostawiła Koniakom "dopóki się wojna nie skończy". Do Kalisza nigdy nie wróciła, a dozorcy przenieśli się wraz z dziećmi z sutereny na pierwsze piętro. Pani Maria mieszka tu do dziś, od czasu do czasu wspominając dobrych właścicieli "Bielarni".

ZiemiaKaliska.com.pl Dołącz do naszej społeczności na Facebooku!