Tajemniczy pałac w Wielkopolsce. Miał być siedzibą potężnego rodu, dziś stoi opuszczony. Dlaczego nigdy go nie ukończono?

Olgierd Czartoryski i jego żona Mechtylda z Habsburgów pamiętani są jako ostatni właściciele przedwojennego Baszkowa. Nie wszyscy jednak wiedzą, że należał do nich również majątek w Starym Sielcu i nigdy nie ukończony pałac, który miał być klejnotem w architektonicznej kolekcji wielkopolskich książąt.

Olgierd Aleksander Jan książę Czartoryski na Klewaniu i Żukowie herbu Pogoń Litewska, bo takie pełne nazwisko nosił nasz bohater, urodził się 25 października 1888 r. w Sielcu w gminie Jutrosin w powiecie rawickim, jako syn księcia Zdzisława Aleksandra Tytusa Czartoryskiego oraz Marii Heleny z Zalewskich herbu Prawdzic. Czartoryscy to ród książęcy pochodzący od Konstantego, księcia na Czartorysku, wnuka księcia litewskiego Giedymina. Przodek tej rodziny był zatem blisko spokrewniony z królem Władysławem Jagiełłą.

Czytaj też: Tajemniczy pałac w Wielkopolsce na sprzedaż. Pojawia się w nim Czarna Dama? To niezwykłe miejsce

Sielec Stary pochodzi z XV w. Właścicielami byli Włościejewscy, Malechowscy, Kołaczkowscy, Siewierscy, Zawadzcy, Zakrzewscy, Bronikowscy, a od 1884 r. należał do Czartoryskich. Pierwszy dwór wybudował w latach 90. XVIII w. Antoni Bronikowski. Kolejny powstał na pocz. XIX w.

Ojciec Olgierda, będąc posłem do niemieckiego parlamentu, często przebywał w Berlinie. Gdy jednak miał chwilę wolnego, spędzał go w Sielcu, gdzie często odwiedzali go m.in. pisarze Henryk Sienkiewicz i Władysław Reymont; malarze Juliusz Fałat, Jan Grzegorz Stanisławski i Leon Jan Wyczółkowski oraz rzeźbiarze Antoni Madeyski i Jan Szczepkowski. Jak podawał Olgierd ks. Czartoryski, ojciec poza urzędnikami, nigdy nie pozwalał Niemcowi przekraczać progu domu. W 1909 r. sielankowe życie przerwała śmierć Zdzisława Czartoryskiego, a jego dobra przejął właśnie 21-letni Olgierd.

Olgierd obok swojego pałacu postanowił wybudować w 1911 r. nową posiadłość. Projektantem był Roger Sławski.

W Sielcu osiadł ostatecznie w 1912 r., choć często podróżował. 11 stycznia 1913 r. wziął ślub z Mechtyldą Marią arcyksiężną Habsburżanką-Lotaryńską, córką wielkiego admirała Austro-Węgier i praprawnuczką samego cesarza Leopolda II. Małżonkom prawdopodobnie zabrakło środków na dokończenie budowy nowego pałacu w Starym Sielcu, który miał nawiązywać stylem do zamku Le Plessis-Boureé we Francji, stąd często określano go mianem zamku.

Wybuch I wojny światowej zastał małżonków w Krakowie.

W okresie Wielkiej Wojny książę służył w Czerwonym Krzyżu w Sztabie Generalnego Gubernatora niemieckiego na terenie Polski. Po wojnie okazało się, że sowieci wiosną 1918 r. splądrowali majątek jego dziadków ze strony matki w Ostapowcach. 23 lutego 1922 r. Czartoryski wykupił Baszków gminie Zduny oraz Stary Kobylin w powiecie krotoszyńskim za 200 mln marek polskich. W majątku baszkowskim, gdzie zamieszkał, na polowania odwiedzali go m.in. prezydent RP Ignacy Mościcki, prymas August Hlond czy ambasadorowie Włoch, Hiszpanii, Francji oraz pozostali dyplomaci ze Szwecji czy Danii.

Czytaj też: Tragiczna historia poznańskiej synagogi. Kiedyś zachwycała, teraz popada w ruinę. Jak wygląda w środku? Poznajcie jej tajemnice

Czartoryski poświęcił się też sprawom polskim i często podróżował po Europie. Po kampanii wrześniowej jego majątek i wszystkie środki zostały skonfiskowane, a on z rodziną został więźniem w swoim dawnym majątku. Z czasem wywieziono go do Warszawy, skąd udał się do Włoch, stamtąd do Francji i Belgii, a żywot zakończył w Brazylii, gdzie zmarł 6 lutego 1977 r., dokładnie 11 lat po swojej żonie. Ich prochy zostały 21 lat później sprowadzone do Polski i spoczęły na cmentarzu w Jutrosinie.

Książę Olgierd Czartoryski jeszcze przed wybuchem wojny wysłał swoje cenne rzeczy w skrzyniach do Kozłówki. Wyposażenie pałaców nie ucierpiało w czasie wojny, lecz dopiero wraz z nadejściem Armii Czerwonej. Majątek w Baszkowie został znacjonalizowany i przeszedł na rzecz Skarbu Państwa, a od 1987 r. jest tam Dom Pomocy Społecznej.

Jesteś świadkiem ciekawego wydarzenia? Skontaktuj się z nami! Wyślij informację, zdjęcia lub film na adres: [email protected]

Źródło: krotoszyn.naszemiasto.pl