Wyrzysk: Pionier podboju kosmosu był nazistą

Za rok przypadnie setna rocznica urodzin niemieckiego uczonego Wernhera von Brauna. Mało kto jednak wie, że ten pionier podboju kosmosu urodził się w Wyrzysku (powiat pilski). Mieszkańcy mają więc rok, by sobie o nim przypomnieć.

Na oficjalne obchody nie ma jednak co liczyć, bowiem władze miasta wolą zapomnieć o kontrowersyjnym konstruktorze. Wspomnienie o von Braunie zostało nawet usunięte z internetowej strony gminy.

Baron Wernher von Braun urodził się 23 marca 1912 roku. Był synem ówczesnego landrata Magnusa von Brauna i Emmy z domu von Quistrop. W Wyrzysku nie mieszkał długo: kiedy po traktacie wersalskim miasto zostało przyznane Polsce, jego rodzina wyjechała do Berlina.

Momentem przełomowym w życiu późniejszego konstruktora był prezent od matki - teleskop, z którym spędzał wiele nocy, obserwując gwiazdy i księżyc; marząc o tym, by w przyszłości polecieć w kosmos. Zaczął też czytać wszystko, co dotyczyło ciał niebieskich. Niestety, czas jego dojrzewania przypadł na okres hitlerowskich, totalitarnych Niemiec.

Młody von Braun wstąpił do NSDAP, w 1936 roku zapisał się do Luftwaffe, w roku następnym został dyrektorem technicznym rakietowego ośrodka doświadczalnego Peenemünde na wyspie Uznam. W 1940 roku został przyjęty do SS. To bez wątpienia czyni go postacią kontrowersyjną, ale należy też pamiętać, że w tych czasach była to najłatwiejsza droga do zrealizowania młodzieńczych marzeń.

Odkąd związał się z nazistami, jego naukowa kariera nabrała zawrotnego tempa. To on wynalazł i skonstruował bardzo niebezpieczne dla aliantów pociski V1 i V2, które zostały wykorzystane jako nośniki materiałów wybuchowych.

Von Braun ma jednak drugie, pokojowe oblicze. W służbie Stanów Zjednoczonych miał swój wielki wkład w realizację programu kosmicznego. Do USA trafił po kapitulacji Niemiec, licząc na to, że dzięki temu będzie mógł kontynuować swoje prace. Nie mylił się. Przeczuwając konfrontację ze Związkiem Radzieckim Amerykanie chętnie przyjęli go w swoje szeregi. I tak, dzięki niemu człowiek poleciał w kosmos.

To również on był pierwszym dyrektorem słynnej agencji NASA. Jego najważniejszym dziełem były rakieta nośna Saturn V, dzięki której amerykańscy astronauci wylądowali na księżycu.

Czy dlatego, że pracował dla Hitlera należy przekreślić to co osiągnął później? Zdania są podzielone.
- Może von Braun i miał zasługi, ale na pewno nie dla naszego miasta. Niech pamiętają o nim ci, którzy mają mu co zawdzięczać.

W Wyrzysku z okazji stulecia jego urodzin na pewno nie będzie żadnych uroczystości, nie do pomyślenia jest również to, żeby został on honorowym obywatelem miasta - burmistrz Maria Bratkowska stawia sprawę jasno. Dodaje też, że notatka o von Braunie została usunięta ze strony internetowej gminy.

- Jeszcze o tym nie myśleliśmy, ale sądzę, że w szkole pojawi się gazetka o Braunie. Na pewno nie będziemy go gloryfikować, gazetka będzie miała charakter informacyjny i pokażemy go jako inteligentnego człowieka. Nie zapomnimy o nim, bo to część naszej historii. Z tego co wiem, to nasi nauczyciele historii podczas lekcji o regionie wspominają o von Braunie - tłumaczy Małgorzata Charczun, dyrektor Gimnazjum im. Marii Skłodowskiej - Curie w Wyrzysku.

W podobnym tonie wypowiada się nauczycielka historii z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych im. Mikołaja Kopernika.
- Zwykle brakuje czasu na poruszanie historii regionu, bo chcemy zrealizować jak najwięcej materiału potrzebnego do matury. Ale przy okazji rocznicy zorganizujemy lekcje o von Braunie - zapewnia.

Kontrowersyjny życiorys barona

Wernher Magnus Maximilian Freiherr von Braun urodził się 23 marca 1912 roku w Wyrzysku.
Studiował w Instytucie Technologii w Berlinie i Zurychu. W 1934 r. z tytułem doktora ukończył studia na Uniwersytecie Berlińskim. Rok wcześniej zdobył licencję pilota. W czasie wojny służył nazistom, po wojnie pracował dla amerykańskiej armii. Zmarł 16 czerwca 1977 r., przegrywając walkę z rakiem