W systemie emerytalnym brakuje pieniędzy. Przybywa osób, które pracują i nie odprowadzają składek na ubezpieczenie. To wszyscy zatrudnieni na umowach o dzieło czy umowach cywilnoprawnych. Dziś na jednego emeryta przypada czterech pracujących. Za 15 lat na dwie osoby pracujące przypadnie jeden emeryt. A to bardzo źle wróży nie tylko wysokości, ale i w ogóle możliwości wypłacania emerytur.
Co zrobić, byśmy już wkrótce nie stanęli przed problemem rzesz osób w podeszłym wieku bez środków do życia? Koncepcje generalnie są dwie - oskładkowanie tzw. umów śmieciowych lub emerytury obywatelskie.
Składki uratują system?
O ozusowanie umów o dzieło i umów cywilnoprawnych zabiega Solidarność.
Argumenty za takim rozwiązaniem dotyczą zarówno samych pracujących dotąd bez ubezpieczenia emerytalnego i zdrowotnego, jak i kondycji ZUS. Temu w najbliższych latach co roku będzie brakować 40-50 mld zł na wypłaty emerytur, a za dekadę może zabraknąć już 80 mld.
- Według naszych szacunków z oskładkowania umów śmieciowych do ZUS wpływałoby 7-8 mld zł rocznie - mówi Jarosław Lange, szef wielkopolskiej Solidarności. - To oczywiście nie wystarczy, ale jednak sytuację poprawi.
Równie ważkie są argumenty dotyczące losów pracujących na umowy o dzieło i umowy cywilnoprawne, od których składki nie są odprowadzane.
- Te osoby nie mają ubezpieczenia chorobowego, urlopu i innych praw związanych z umowami o pracę - zwraca uwagę Lange. - Jednak co ważniejsze, jeśli taka sytuacja będzie się przedłużała, nie będą miały także prawa do emerytury lub będą miały ją na tyle niską, że i tak nie pozwoli ona na przeżycie.
Odprowadzaniu składek od umów o dzieło i umów cywilnoprawnych sprzeciwiają się przedsiębiorcy, jednak rząd przygotował projekt w myśl którego już w 2017 roku od każdej zarobionej złotówki będzie trzeba odprowadzać składki.
Alternatywa w KRUS
PSL proponował, by pracujących na umowach śmieciowych objąć ubezpieczeniem Rolniczej Kasy Ubezpieczenia Społecznego.
Obecnie najniższa składka ubezpieczeniowa w KRUS to 375 zł kwartalnie (125 zł miesięcznie). Niższe składki oznaczają niższe świadczenia.
W ubiegłym roku średnia emerytura z ZUS wynosiła 1570 zł, przeciętna rolnicza zaś zaledwie 843 zł.
- W czasie prac nad pakietem ustaw dotyczących umów śmieciowych będziemy nad tym pracować - mówi Józef Racki, poseł PSL. - Ubezpieczenie w KRUS wydaje się rozsądnym kompromisem.
Emerytura dla każdego
Rzecznikami tzw. emerytur obywatelskich są ekonomiści z Centrum im. Adama Smitha.
- Pora powiedzieć prawdę - nie jesteśmy w stanie utrzymać obecnego systemu emerytalnego - przekonuje Andrzej Sadowski. - Wmawianie ludziom, że pieniądze z ich składek gdzieś są odkładane i pracują na ich przyszłą emeryturę to gigantyczne oszustwo. One są zużywane na płacenie bieżących emerytur. Sensownym rozwiązaniem byłaby więc minimalna emerytura dla każdego, kto wszedł w odpowiedni wiek. W ciągu życia przecież każdy gdzieś, w jakiejś formie, pracuje.
Takie rozwiązanie funkcjonuje obecnie w Nowej Zelandii. - Nie wymaga ani wielkiego aparatu urzędniczego ani kosztownego systemu informatycznego - zwraca uwagę Sadowski.
Koszt działania ZUS w 2013 roku to 4,1 mld zł. 800 mln pochłonęła obsługa systemów informatycznych.
ZUS bierze wszystko
- Już od tego roku pracujący na umowach cywilnoprawnych płaciliby składki do momentu przekroczenia poziomu zarobków równego minimalnemu wynagrodzeniu, czyli 1680 zł brutto miesięcznie.
- W 2016 r. płaciliby składki od zarobków równych 60 proc. średniego wynagrodzenia ( ok. 2500 zł brutto).
- W 2017 r. umowy wiązałyby się z odprowadzeniem składek od każdej zarobionej złotówki. Składka emerytalna to 19,52 proc. zarobków.
Kompromisowy KRUS
Każdy pracujący na podstawie umowy cywilnoprawnej zostałby objęty ubezpieczeniem w KRUS. W KRUS najniższa składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe wynosi 83 zł miesięcznie.
Emerytura obywatelska
Miałby prawo do niej każdy po przekroczeniu określonego wieku.
Przejście z obecnego systemu na system emerytur obywatelskich odbywałoby się stopniowo.
Ci, którzy już pracują, otrzymywaliby część emerytury liczonej według starych zasad, część - od wprowadzenia systemu do przejścia na emeryturę - według nowych
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
