Polska pięknieje

Czy Pańskim zdaniem Polska naprawdę pięknieje?
Oczywiście, że tak. Tytuł konkursu "Polska pięknieje", organizowanego na zlecenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego przez firmę Smartlink i wydawnictwo Pascal, nie jest propagandowy. Dzięki unijnym funduszom wykorzystywanym w turystyce Polska staje się piękniejsza i bardziej atrakcyjna. To widać wyraźnie - wystarczy tylko pojeździć po kraju i przyjrzeć się setkom realizowanych projektów. Przez ostatnie lata odbudowano lub odnowiono wiele cennych zabytków, zrewitalizowano zaniedbane części miast, wybudowano setki kilometrów dróg rowerowych, zbudowano nowoczesne baseny kąpielowe i parki tematyczne. Dzięki unijnym funduszom Polska staje się turystycznie atrakcyjniejsza. Smartlink jest jedyną firmą w Polsce wyspecjalizowaną w promocji funduszy unijnych i dobrych praktyk, więc mamy doskonałą okazję tym działaniom się przyglądać, wiemy, jak przebiega ich realizacja. I rzeczywiście - z jednej strony mnóstwo się dzieje, z drugiej jednak ubolewamy, że - w pewnym uproszczeniu - symbolem funduszy unijnych stał się pozbruk. Kiedyś Polska została zaasfaltowana, teraz wszędzie kładzie się pozbruk. A przecież nie każdy plac musi być nim wyłożony. Czasem, warto byłoby pokusić się o trwalszy, ładniejszy materiał, o inny kamień. Przecież w ramach projektu można też kupić maszynę do czyszczenia takiego kamienia. To oczywiście bardzo przyziemny przykład, ale pokazujący pewien sposób myślenia o korzystaniu z unijnych funduszy.

Czy to znaczy, że nie potrafimy z nich korzystać lub te fundusze po prostu marnujemy?
Nie marnujemy, nie ma takiej możliwości. Czasami jednak można je wykorzystać lepiej. Bywa, że gmina za unijne pieniądze wybuduje lub wyremontuje jakiś plac, a dopiero potem uzmysłowi sobie, że można by na nim zrobić klomb czy fontannę. W gminach nie ma specjalistów od kształtowania przestrzeni publicznej, ale może należałoby takie stanowiska powołać w starostwach? Taki postulat zrodził się właśnie podczas realizacji projektu "Polska pięknieje".

W ramach konkursu?
Nie, konkurs "Polska pięknieje - 7 cudów unijnych funduszy" jest jednym z elementów większego projektu. Jego pierwsza edycja już została rozstrzygnięta, a nagrody - w kilku kategoriach - wręczono podczas uroczystej gali w maju, w Warszawie. Kolejną edycję konkursu ogłosimy na początku roku 2009 i z pewnością weźmie w niej udział znacznie więcej podmiotów. Do konkursu mogą bowiem przystąpić ci, którzy już zakończyli realizację projektu współfinansowanego z funduszy unijnych. Nagrodzone zostały najlepsze projekty, które przyczyniły się do podniesienia atrakcyjności turystycznej Polski. Do udziału w pierwszej edycji zaprosiliśmy beneficjentów, którzy w latach 2004 - 2006 uzyskali dotację z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności. W przyszłym roku będą w konkursie mogli wziąć udział także ci, którym fundusze unijne przyznano w latach 2007 - 2008, oczywiście pod warunkiem, że projekt został już zrealizowany.

Natomiast pomysł, by w starostwach zatrudnić specjalistów od kształtowania przestrzeni, którzy pomagaliby gminom w realizacji projektów związanych z architekturą krajobrazu, narodził się podczas konferencji w Lublinie z cyklu "Polska pięknieje - wiedza czyni cuda".
Te konferencje mają być merytorycznym wsparciem dla konkursu?
Powiedziałbym raczej, że całego projektu. Po przeprowadzeniu pierwszej edycji konkursu uznaliśmy, że nie wystarczy tylko nagrodzić najlepsze projekty, ale należy wiedzą na temat ich tworzenia i promowania się dzielić. Naszym celem jest nie tylko podpowiadanie, skąd brać pieniądze, ale i wymiana dobrych praktyk. Stąd zrodził się pomysł siedmiu regionalnych konferencji połączonych z prezentacjami, warsztatami i dyskusją panelową. I choć temat przewodni każdej z nich jest inny, to wszystkie koncentrują się wokół zagadnień promocji funduszy europejskich na turystykę i rewitalizację oraz zachęcaniu do tworzenia regionalnych i ponadregionalnych produktów turystycznych. Konferencja w Poznaniu, która odbędzie się w przyszłą środę przebiegać będzie pod hasłem "Design, sztuka, gastronomia, czyli wartość dodana w produktach turystycznych".

Design miałby być pomysłem na turystykę w Wielkopolsce?
Dlaczego nie? To oczywiście jedna z propozycji i nie tylko dla naszego regionu. Regionom potrzeba flagowych projektów i na pewno warto w gronie osób zajmujących się turystyką dyskutować na ten temat. Nie mamy południowych plaż i słońca przez cały rok, więc musimy wykreować produkt i zaadresować go do określonych grup turystów. Może należy postawić na "slow tourism", ten nowy trend w turystyce kładący nacisk nie na ilość wakacyjnych doświadczeń, lecz ich jakość, nie na zaliczanie maksymalnej liczby zabytków, lecz na ich bliższe poznawanie, swoiste "smakowanie". To oferta kierowana do "turysty myślącego". Niektóre z nagrodzonych przez nas projektów te kryteria spełniają.

Jak do szukania takich pomysłów i tworzenia projektów przekonać ludzi z turystycznej branży?
Moim zdaniem, przede wszystkim musi być sprzyjający klimat ze strony władz województwa, zrozumienie, że turystyka jest bardzo ważną gałęzią gospodarki. Fundusze unijne jej rozwój wspomagają. Do 2013 roku będzie wiele szans na skorzystanie z nich - trzeba się tylko do tego dobrze przygotować. Dlatego warto spotykać się i rozmawiać z tymi, którym już się udało.

Andrzej Szoszkiewicz jest prezesem firmy Smartlink specjalizującej się w promocji funduszy unijnych i dobrych praktyk.