Prawo pogrzebowe: nadchodzą zmiany! Jak będą wyglądać usługi pogrzebowe? Czy zmarli na COVID-19 będą musieli być skremowani?

Do końca roku mają potrwać rządowe prace nad nowelizacją ustawy, dotyczącej prawa pogrzebowego, potem projekt przejdzie do sejmu. Zostanie wprowadzonych dużo zmian, które poprawią i uporządkują działania firm pogrzebowych w kraju.

Pandemia koronawirusa przyczyniła się do znacznego wzrostu zgonów oraz zwiększonego zapotrzebowania na usługi pogrzebowe. Okazało się jednak, że wiele firm w tym czasie działało nieprawidłowo.

Według Roberta Czyżaka, prezesa Polskiej Izby Branży Pogrzebowej, w oficjalnym komunikacie PIBP, po nadejściu pandemii do przygotowywania pogrzebu i samej ceremonii angażowane były osoby niebędące formalnie pracownikami firm pogrzebowych. Nie posiadały one specjalistycznej wiedzy czy nawet wystarczającego zabezpieczenia przed zakażeniem się koronawirusem.

Czyżak podkreśla, że wiele firm pogrzebowych nie dysponuje odpowiednim zapleczem, np. nie posiada własnej chłodni na zwłoki. Jak dodaje, zdarzało się, że niektóre przedsiębiorstwa decydowały się na korzystanie z prosektoriów szpitalnych, czasami bez zgody dyrekcji szpitala, albo trzymały zwłoki w karawanach, stodołach i garażach.

Istotnym wątkiem w kontekście usług pogrzebowych podczas pandemii jest również sposób chowania zmarłych na COVID-19.

W kwietniu 2020 roku Minister Zdrowia wydał rozporządzenie o postępowaniu ze zwłokami osób zmarłych na koronawirusa. Wśród zaleceń jest m.in. mowa o umieszczaniu ich w ochronnym, szczelnym worku. Przeciwni temu są członkowie Polskiego Stowarzyszenia Pogrzebowego, którzy w tej sprawie korespondowali m.in. z Głównym Inspektorem Sanitarnym.

Postulowaliśmy i dalej postulujemy, by ciała osób zmarłych na COVID-19 poddawać kremacji. Będzie to bezpieczniejsze dla wszystkich. Jeżeli włożymy zwłoki do worka i tak pochowamy, to za jakieś 15-20 lat będziemy mieć w środku być może galaretę, a nie rozłożone ciało

– mówi Krzysztof Wolicki, prezes Polskiego Stowarzyszenia Pogrzebowego.

Dodaje:

Nie wiemy, czy za 20 lat, gdy otworzymy ten worek, nie dojdzie do sytuacji podobnej do tej, gdy ludzie wyjmowali ciała faraonów. W ciągu miesiąca umierali wszyscy, którzy byli przy tym otwarciu.

Podkreśla również, że wkładanie worków, które rozkładają się przez kilkaset lat, do ziemi jest zanieczyszczaniem środowiska. Podobnie jak umieszczanie ciała, przeznaczonego na kremację, do dwóch plastikowych worków.

Najlepszym rozwiązaniem byłaby kremacja, ale bez worków plastikowych

– uważa Wolicki.

Niestety, do tej pory nie wprowadzono żadnych zmian w tej kwestii.

Polska Izba Branży Pogrzebowej, zauważając wiele nieprawidłowości w wykonywaniu usług pogrzebowych, zdecydowała się włączyć w prace nad nowelizacją ustawy, która od wielu lat nie była w żaden sposób modyfikowana. W prawie pogrzebowym mają zostać wprowadzone liczne zmiany, których głównym celem jest poprawa jakości takich usług.

Przede wszystkim ma zostać uregulowane funkcjonowanie domów pogrzebowych. Oznacza to określenie konkretnej ich lokalizacji i niezbędnych wymogów, które muszą spełniać, np. dotyczących posiadania odpowiedniego zaplecza, umożliwiającego przygotowanie zmarłego do pochówku, urządzeń chłodniczych czy specjalistycznego samochodu do przewożenia ciał.

Co więcej, wprowadzone mają zostać e-karty zgonu. Dzięki niej bliscy osoby zmarłej np. w szpitalu czy hospicjum nie będą musieli osobiście odbierać dokumentów stwierdzających zgon. Taka elektroniczna karta zostałaby wysłana bezpośrednio do urzędu stanu cywilnego.

Zniesiony ma być również obowiązek tzw. odprawy konsularnej w polskich placówkach dyplomatycznych w przypadku przewozu ciał zmarłych z zagranicy.

Ponadto uregulowane zostaną kwestie dotyczące lokalizacji i funkcjonowania krematoriów. Przede wszystkim ma zostać wprowadzony obowiązek raportowania do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska informacji o emisji spalin. Kolejną zmianą będzie konieczność kremacji w trumnach z materiałów łatwopalnych, tzn. nielakierowanych drewnianych. Takie działanie ma przyczynić się do odejścia od trumien kartonowych, które, według przedstawicieli PIBP, zawierają szkodliwe dla zdrowia i życia ludzi związki chemiczne, m.in. arsen. Obowiązkowe ma być też znakowanie trumien niepalnym znakiem z nazwą krematorium i numerem porządkowym kremacji. Będzie to stanowić dowód w kontekście pytań bliskich o autentyczność przekazywanych im prochów zmarłych osób.

Środowisko branży pogrzebowej wielokrotnie poruszało kwestie związane z koronerem, czyli urzędnikiem odpowiedzialnym m.in. za badanie nagłych zgonów. Taka instytucja również ma zostać wprowadzona, by nie było konieczne kilku lub nawet kilkunastogodzinne czekanie na stwierdzenie zgonu u osoby, która zmarła poza szpitalem czy ośrodkiem opieki społecznej.

Regulacji ma zostać poddana też liczba pracowników. Polska Izba Branży Pogrzebowej zaproponowała minimalne zatrudnienie czterech osób. Taki zapis, zdaniem przedstawicieli PIBP, umożliwi kontrolę i bezpieczeństwo wykonywanych czynności.