Upamiętniono ważną dla Poznania rocznicę: 83 lata temu rozpoczęły się wysiedlenia z udziałem obozu na Głównej

Osiemdziesiąt trzy lata temu, 5 listopada 1939 roku, w obozie przesiedleńczym Lager Glowna w Poznaniu, Niemcy osadzili pierwszych Polaków, których pozbawiono domów i majątku, przeznaczając na wysiedlenie. Był to efekt wprowadzania w życie koncepcji zdobycia na przejętych ziemiach polskich tzw. przestrzeni życiowej (Lebensraum), czyli wysiedlenia mieszkańców i wprowadzenia na nie obywateli niemieckich.

- Na ziemiach polskich włączonych do Rzeszy miała więc powstać nowa struktura etniczna i rasowa - wyjaśnia poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej. - Akcja wysiedleńcza ludności polskiej w Poznaniu rozpoczęła się o świcie 5 listopada 1939 r. Jej przebieg był niemal zawsze taki sam. Późnym wieczorem bądź wcześnie rano niemieckie służby mundurowe zjawiały się w wytypowanym mieszkaniu, dając jego mieszkańcom najwyżej pół godziny, a niejednokrotnie najwyżej 15 minut, na spakowanie i opuszczenie swego domu. Mogli oni zabrać ze sobą jedynie bagaż podręczny (12 kg, od 1940 r. około 25 kg na osobę dorosłą) składający się wyłącznie z odzieży, kilkudniowego zapasu żywności, dokumentów oraz maksymalnie 200 zł (od grudnia 1939 r. już tylko 100 zł). Cały dotychczasowy majątek miał stać się własnością nowych niemieckich mieszkańcom Kraju Warty. Część osób od razu wywożono koleją do Generalnego Gubernatorstwa, pozostałych umieszczano w specjalnie tworzonych obozach przejściowych.

Zobacz też: Fort VII w Poznaniu - pierwszy obóz koncentracyjny na ziemiach polskich, w którym po raz pierwszy zastosowano komory gazowe

W pierwszej kolejności okupant zwracał uwagę na tych Polaków, którzy przed wojną byli aktywni politycznie i zostali uznani za zdolnych do pełnienia roli przywódców lub członków konspiracji niepodległościowej. Innymi wskazówkami dla niego była przynależność wytypowanych Polaków do inteligencji, posiadany majątek, miejsce zamieszkania, opinia miejscowych Niemców.

Przez Lager Glowna, utworzony w końcu października 1939 r. na terenie przedwojennych magazynów wojskowych w dzielnicy Główna przy ul. Bałtyckiej, od 5 listopada 1939 r. do 20 maja 1940 r. przewinęło się ok. 33 tys. 500 osób, z których prawie 33 tys. wysiedlono do Generalnego Gubernatorstwa – wśród nich ponad 31 tys. Polaków, 1112 Żydów oraz ok. 450 Cyganów. Ostatni transport opuścił obóz 20 maja 1940 r. Później deportowanych przewożono do obozów przesiedleńczych w Łodzi i jej okolicach.

- W obozie znajdowało się pięć baraków, w tym trzy drewniane - przedstawia IPN. - Wysiedleńcy spali na drewnianych pryczach lub posadzkach pokrytych cienką warstwą słomy. Na jego terenie znajdował się też murowany budynek administracji niemieckiej oraz drewniane baraki z pomieszczeniami gospodarczymi. W budynku postawionym z bloków kamiennych umieszczono biura polskiej administracji obozu (utworzonej przez władze niemieckie), pomieszczenia do rejestracji i rewizji wysiedlonych oraz szpitalik obozowy. Na areszt przeznaczono mały drewniany barak. Pośrodku obozu znajdował się także duży plac. Cały teren otoczono potrójnym płotem z drutu kolczastego oraz płytkim rowem. W narożnikach umieszczono wieże wartownicze z reflektorami. Osadzonym w obozie doskwierał głód – z racji skromnych racji żywnościowych oraz zimno. Warunki sanitarne były bardzo trudne, dodatkowo pojawiły się także wszy i szczury. Więźniom dokuczały masowo przeziębienia oraz poważniejsze choroby jak zapalenie płuc i oskrzeli. Odnotowano także kilkadziesiąt przypadków tyfusu i szkarlatyny.

Jesteś świadkiem ciekawego wydarzenia? Skontaktuj się z nami! Wyślij informację, zdjęcia lub film na adres: [email protected]