MPK Poznań: Kontrola biletów w tramwaju. Co może, a czego nie wolno kontrolerowi biletów komunikacji miejskiej?

Wszyscy wiedzą, że kontroler powinien mieć legitymacje - identyfikator kontrolera. Nie jest też czymś nowym dla pasażerów, że gdy pojazd ruszy z przystanku, kontrolerzy mogą przystąpić do sprawdzania biletów. Czy wiecie, że kontrolerzy mają prawo pracować tylko w co najmniej dwuosobowych zespołach?

Według regulaminu kontroli biletów ZTM kontroler to osoba upoważniona przez Dyrektora ZTM do kontroli biletów w środkach lokalnego transportu zbiorowego wykonujących przewozy na zlecenie ZTM na zasadach określonych w art. 33a prawa przewozowego oraz w oparciu o Regulamin przewozów. Pod kontrolą biletów natomiast należy rozumieć kontrole dokumentów przewozu oraz dokumentów uprawniających do bezpłatnych/ulgowych przejazdów w środkach komunikacji miejskiej na podstawie umowy wykonawczej z operatorem wykonywana na zlecenie ZTM przez osoby upoważnione.

Przed zapowiedzią przystąpienia do kontroli, każdy kontroler powinien mieć w widocznym miejscu identyfikator służbowy - na przykład na wierzchniej części odzieży na wysokości klatki piersiowej. Przed zapowiedzią przystąpienia do kontroli, kontroler ma obowiązek umieścić w widocznym miejscu identyfikator służbowy. Z instrukcji pracy kontrolerów biletów ZTM wynika, że kontroler powinien stosować kolorystyczne elementy ubioru uwarunkowane porą roku oraz warunkami atmosferycznymi. Wyklucza się ubiór w stylu sportowym oraz militarnym, jak również zabrania się eksponowania tatuaży.

Kontrolerzy to nie tylko pracownicy ZTM. Na niektórych liniach podmiejskich ZTM zleca na podstawie umów kontrolę dokumentów firmom zewnętrznym.

• Na liniach 602, 603, 610. 611, 614, 616, 651, 690, 701, 702, 703 kontrola biletowa odbywać się może pracownikami firmy Translub Sp. z o. o.
• Na liniach 511 oraz 512 możesz spotkać kontrolera z firmy Senda
• na liniach 312, 323, 341, 342, 396, 397, 704, 716, 729, 830, 832, 834, 891, 893, 901, 902, 903, 904, 905, 907 pojawić się mogą kontrolerzy firmy TransKontrol.
• W autobusach linii 431, 432, 435, 802, 803, 811, 812, 813, 821, 882 kontrole przeprowadzić mają prawo oprócz kontrolerów ZTM Poznań pracownicy firmy BusKONTROL.

• gdy pojazd ruszył z przystanku, a pasażerowie którzy weszli do pojazdu na ostatnim przystanku, skończyli kasować bilety;
• dopuszcza się dokończenie kontroli biletów, gdy pojazd stoi na przystanku;
• dopuszcza się kontrolę w pojazdach na przystankach końcowych.
  Rozpoczęcie kontroli biletowej odbywa się po jego ogłaszaniu przez kontrolera lub automatyczny komunikat poprzez system głosowej informacji pasażerskiej w pojeździe

Prowadzenie kontroli biletowej jest niedopuszczalne:

• przy niesprawnych wszystkich czytnikach biletów elektronicznych
• w sytuacji awarii wszystkich biletomatów w pojeździe, jeżeli pasażer wykazuje chęć zakupienia biletu oraz posiada odpowiednią kwotę na jego zakup
• po zablokowaniu kasowników w pojeździe, gdy uniemożliwiało to skasowanie biletów przez pasażerów, zanim weszła kontrola
• w sytuacji wystąpienia błędnych wydruków biletów z kasowników w całym pojeździe, spowodowanych awarią, bądź złym ustawieniem daty.

Kontroler, podczas przeprowadzania kontroli zobowiązany jest zachowywać się w sposób kulturalny, spokojny oraz uprzejmy w stosunku do pasażerów. Zwraca się do pasażerów stosując powszechnie przyjęte formy grzecznościowe: „pan” lub „pani”. Jednocześnie zabrania się, niezależnie od okoliczności kontroli, zwracać się do pasażerów podniesionym tonem lub przyjmować lekceważącą postawę.

Zabrania się używania przez kontrolerów słów uznanych powszechnie za niecenzuralne. Zakaz ten dotyczy również rozmów pomiędzy kontrolerami.

Niedopuszczalne jest komentowanie braku biletu, zachowań pasażerów, ocenianie ich postępowania, wyglądu,
jak i wyrażanie jakichkolwiek ocen pasażerów.

Bezwzględnie zabrania się kontrolerom stosowania jakichkolwiek metod, zmierzających do wyegzekwowania kwoty
należności opłaty dodatkowej, nie wynikającej z niniejszej instrukcji, a w szczególności, m. in.:

• przyjmowania przedmiotów od pasażerów tytułem nieformalnego „zastawu" do czasu uregulowania nałożonych opłat.
• używania względem pasażera siły fizycznej,
• zatrzymywania pasażerów w pojeździe,
• pogoni za pasażerem, który opuścił pojazd,
• przeszukiwania rzeczy pasażera bez względu na cel i okoliczności,
• chodzenia z pasażerami do bankomatów.

Okazane bilety są własnością pasażera i kontrolerowi nie wolno ich zabierać, z wykluczeniem, kiedy bilety nieczytelne, zniszczone i takie, co do których istnieje podejrzenie fałszerstwa. Takie bilety podlegają zatrzymaniu przez kontrolera za pokwitowaniem.

Instrukcja pracy obowiązująca kontrolerów biletów na liniach ZTM wskazuje, że:

• w przypadku kontroli osób małoletnich należy podjąć nadzwyczajne środki ostrożności związane z zapewnieniem małoletniemu komfortu psychicznego podczas kontroli,
• pobranie opłaty dodatkowej w gotówce jest możliwe wyłącznie od pasażera, który ukończył 14 rok życia,
• kontroler nie może składać małoletniemu jakichkolwiek propozycji oraz skłaniać do działania lub zaniechania,
• kontroler zobowiązany jest do poinformowania małoletniego o przyczynie nałożenia opłaty dodatkowej i obowiązku poinformowania swoich opiekunów prawnych o nałożonej opłacie. Po wypisaniu opłaty dodatkowej należy wręczyć małoletniemu druk opłaty dodatkowej. Kontroler nie ma obowiązku rozmawiać telefonicznie z rodzicami lub opiekunami prawnymi małoletnich podróżnych,
• kontroler nie może przyjąć żadnych pieniędzy od małoletniego, nawet jeżeli ten proponuje mu taką zapłatę,
• w sytuacjach nieopisanych w niniejszej instrukcji należy zawsze kierować się dobrem małoletniego.
• kontroler nie ma prawa wyprosić dziecka z pojazdu w przypadku braku biletu i nie nałożenia kary, a tym bardziej sugerować podróżowanie pieszo

Oczywiście każda kontrola biletowa to indywidualna sytuacja i to kontroler podejmuje decyzję biorąc pod uwagę procedury, okoliczności i normy współżycia społecznego. Kontroler ma prawo udzielić małoletniemu pouczenia, zależy to od indywidualnej oceny sytuacji przez kontrolera.

Zobacz też: