Wystawa „Przyszłym pokoleniom. 60 lat misji Narodowego Instytutu Dziedzictwa” w Poznaniu. To oni dbają o polskie dziedzictwo! [ZDJĘCIA]

Podczas wtorkowej konferencji „Dziedzictwo kulturowe Wielkopolski. Działalność Oddziału Terenowego NID w Poznaniu” w siedzibie Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauki przy ul. Mielżyńskiego 27/29, pokazano zabytki oraz niematerialne dziedzictwo kulturowe województwa wielkopolskiego, a także opowiedziano o historii i działalności poznańskiego Oddziału NID.

- Jesteśmy w takim momencie, żeby podsumować i podziękować, ale przed nami też duże i ambitne plany. Wiele przed nami, nie kończymy na 60-leciu. Praca Instytutu jest niewidoczna: kwerendy archiwalne, praca w bibliotece – to żmudna i pracochłonna praca, która później daje efekty, ale tak naprawdę nie widać od razu ogromu nakładu pracy, dlatego bardzo chcę podziękować i pogratulować wszystkim pracownikom

– mówiła dr hab. Katarzyna Zalasińska, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa.

Powstały w 1962 roku Narodowy Instytut Dziedzictwa pełni ważną misję – ochronę dziedzictwa kulturowego Polski, zarówno materialnego, jak i niematerialnego. Głównym zadaniem NID jest badanie i dokumentowanie dziedzictwa kulturowego, dbanie o zrównoważoną ochronę poprzez wyznaczanie i nadzorowanie standardów ochrony oraz konserwacji zabytków, a także prowadzenie działań edukacyjnych, mających na celu upowszechnianie wiedzy i znaczenia dziedzictwa narodowego.

- Narodowy Instytut Dziedzictwa stanowi wsparcie dla Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz służb konserwatorskich. Każdego dnia nasz zespół, składający się z konserwatorów, historyków sztuki, architektów, etnografów i archeologów, dba o zachowanie dla przyszłych pokoleń najpiękniejszych polskich tradycji oraz odpowiednią ochronę zabytków. Oprócz gromadzenia i udostępniania dokumentacji będącej podstawą wpisania zabytków do rejestru oraz Krajowej Ewidencji Zabytków uczestniczymy również w przygotowaniu wniosków o wpisanie polskich zabytków na Listę dziedzictwa światowego UNESCO

– podkreśla dr hab. Katarzyna Zalasińska, dyrektor Narodowego Instytutu Dziedzictwa i dodaje:

– Opiniujemy też wniosków dla obiektów ubiegających się o miano Pomnika Historii. Prowadzimy również szereg działań edukacyjnych. Lista podejmowanych przez nas aktywności jest o wiele dłuższa, cel jest jednak jeden - zachowanie dla przyszłych pokoleń spuścizny kulturowej Polski, która stanowi integralną część naszej historii.

Oddział Terenowy NID w Poznaniu istnieje od 1 listopada 1991 roku. Od 1994 roku siedziba Ośrodka mieści się w Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk przy ul. Mielżyńskiego. W latach 2002-2010 oddział funkcjonował pod nazwą Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków.

- Poznański Ośrodek Terenowy NID działa od ponad 30 lat. Przez ten czas udało się nam zrealizować liczne projekty związane z ochroną zabytków oraz ochroną niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Przygotowaliśmy studia ochrony wartości kulturowych, liczne opinie specjalistyczne. W latach 2009-2016 zweryfikowaliśmy ponad 7000 tysięcy obiektów w rejestrze zabytków i ponad 100 układów urbanistycznych, a także zaproponowaliśmy nowe wpisy. Efektem był raport wojewódzki o stanie ich zachowania. W latach 2019-2020 zweryfikowaliśmy stan zachowania cmentarzy żydowskich na terenie województwa. Do chwili obecnej, na Listę Krajową MKiDN wpisanych zostało kilka tradycji z zakresu niematerialnego dziedzictwa, między innymi; błogosławieństwo zwierząt w Mikstacie - obchodzone 16 sierpnia na św. Rocha, wesele szamotulskie oraz snutka golińska

- wylicza Teresa Palacz, kierownik Oddziału Terenowego NID w Poznaniu.

W 30-letniej historii Oddział NID w Poznaniu od 1993 roku zajmował się również organizacją Europejskich Dni Dziedzictwa. Zaprezentował w tym czasie szerszej publiczności m.in. kościoły drewniane, obiekty barokowe i klasycystyczne, miasta tkackie, a także przybliżył uczestnikom wydarzeń rolę kulturową rzeki, epokę Napoleona czy rolę cystersów. Z udziałem poznańskiego OT utworzono również historyczny szlak Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu, który w nieco zmienionej formie funkcjonuje do dzisiaj, jako popularny produkt turystyczny.

Działalność merytoryczna Oddziału Instytutu w Poznaniu skupia się ponadto na monitorowaniu stanu zachowania zabytków, pozyskiwaniu danych o dziedzictwie kulturowym regionu w szerokim spektrum, digitalizacji dokumentacji związanej z ochroną zabytków nieruchomych i archeologicznych, przygotowywaniu specjalistycznych opinii na rzecz organów ochrony zabytków.

Jubileusz Narodowego Instytutu Dziedzictwa odbywa się pod Honorowym Patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.