Zabytkowe kamienice na Jeżycach będą miały szanse na drugie życie

Miasto rozpoczęło współpracę ze Spółdzielnią Mieszkaniową Jeżyce na rzecz jeżyckiej secesji. Odbyło się pierwsze spotkanie w tej sprawie, pod koniec miesiąca ma być kolejne. Biuro Koordynacji Projektów i Rewitalizacji pomoże spółdzielni starać się o fundusze na rzecz ratowania zabytkowych secesyjnych kamienic i willi miejskich. Na jedenaście kamienic wpisanych do rejestru zabytków tylko trzy są prywatne, pozostałe należą właśnie do spółdzielni mieszkaniowej.

Z inicjatywą wyszedł Mariusz Wiśniewski, zastępca prezydenta Poznania. - Przywrócenie secesji na Jeżycach jej dawnej świetności wymaga pieniędzy. Z jednej strony miasto co roku przeznacza środki na odnawianie konkretnych elementów zabytkowych kamienic. Z drugiej strony spółdzielnia może się starać o pieniądze także z innych źródeł i powinna tę możliwość wykorzystać - tłumaczy.

Chodzi konkretnie o fundusze z nowego rozdania unijnych dotacji na lata 2014 - 2020. Sporo środków jest przeznaczonych na remonty zabytkowych budynków, między innymi poprzez obniżenie emisji ciepła oraz termomodernizację.

W przypadku willi na Jeżycach termomodernizacja, czyli ocieplanie za pomocą styropianu nie wchodzi w grę, ale już ograniczenie misji ciepła, jak najbardziej. W ramach takiego remontu można pozyskać fundusze na wymianę dachu, wymianę stolarki okiennej, ocieplanie i remont piwnic, wymiana instalacji grzewczych.

- Z ramienia biura konserwatora zabytków przygotowaliśmy obszerną dokumentację konserwatorską. To wstępne rozpoznanie pod kątem konserwatorskim i technicznym. Punkt wyjścia do stworzenia projektów konserwatorsko-budowlanych. Ich zlecenie jest po stronie spółdzielni - mówi Joanna Bielawska-Pałczyńska, miejska konserwator zabytków.

Dokumentacja konserwatorska została przekazana Spółdzielni Mieszkaniowej Jeżyce. Prezes spółdzielni deklaruje, że projekty zostaną zlecone w tym roku. - Planujemy starać się o dotacje zewnętrze na remont kamienic w obrębie ulic Roosevelta, Krasińskiego i Zacisze - uściśla Przemysław Stefaniak, prezes Spółdzielni Mieszkaniowej Jeżyce. - Wnioski możemy składać nie wcześniej niż jesienią tego roku - mówi.

Co może spółdzielnia?
W tym roku, podobnie jak w zeszłym, miasto dofinansuje spółdzielcze remonty. Miejskie dotacje to jednak za mało. W 2016 r. spółdzielnia planuje wyremontować klatki schodowe, a przede wszystkim tamtejsze okna z witrażami w kamienicach przy ul. Krasińskiego 2, 4 i 4a. Dostanie na to 93 tys. zł. To ok. 70 proc. całkowitych kosztów inwestycji. Planowany jest także rozpoczęty remont dachów oraz odtworzenie balkonów w kamienicy przy ul. Roosevelta 3. W zeszłym roku dzięki miejskim funduszom wyremontowano klatki schodowe w kamienicach przy ul. Krasińskiego 1, 3 i 3a, a jeszcze wcześniej przy ul. Zacisze 4 i 4a.

- Miejskie dotacje to za mało. W ramach puli konserwatora zabytków nie jesteśmy w stanie pomóc spółdzielni na tyle, by gruntownie wyremontowała zabytkowe kamienice - zaznacza J. Bielawska-Pałczyńska. I przypomina, że to pula mocno ograniczona - 1,5 mln zł na całe miasto.

- Pora na krok naprzód - dołącza się Piotr Wiśniewski, dyrektor Biura Koordynacji Projektów i Rewitalizacji UMP. - Miastu zależy, by wspierać spółdzielnię w pozyskaniu większych pieniędzy na modernizację secesyjnych kamienic. Deklarujemy dużą pomoc, ale teraz ruch należy do spółdzielni. Powinna ona przygotować audyty energetyczne, dzięki którym można będzie złożyć wnioski na preferencyjne pożyczki z programu Infrastruktura i Środowisko - tłumaczy Wiśniewski.

Prezes Przemysław Stefaniak tłumaczy, że możliwości spółdzielni są mocno ograniczone. Dotychczas mieszkańcy zabytkowych kamienic płacili 1,65/mkw., od niedawna podniesiono go do 2,65 zł/mkw.

Jaka jest cena secesji
Dlaczego jeżycka secesja jest tak cenna? To kamienice projektowane w dużej mierze przez młodych architektów z Berlina. W Poznaniu pojawili się i działali przy dużym wsparciu miejskich władz. Młodzi projektanci Poznań potraktowali jak arenę do eksperymentowania. Kamienice na Jeżycach są czymś więcej niż typową secesją.

- To architektura reformatorska. Następuje tu uproszczenie typowych secesyjnych detali architektonicznych, nowe było ujawnianie lub przeciwnie ukrywanie na elewacji budynków rozmieszczenie pomieszczeń wewnątrz. Reformatorskie jest także samo operowanie bryłą, która tutaj jest często „rozrzeźbiona”. W Poznaniu wypróbowywano nowe formy budynków, tak by zapewnić lepszy rozkład pomieszczeń i ich funkcji, by z okien można było podziwiać więcej zieleni, a nie jedynie ścianę sąsiedniej kamienicy - tłumaczy architekt Hanna Grzeszczuk-Brendel z Politechniki Poznańskiej, autorka książek poświęconych architekturze Poznania przełomu XIX i XX w. oraz założycielka stowarzyszenia Piękne Jeżyce.

Grzeszczuk-Brendel jako ciekawy przykład eksperymentów podaje także ciąg kamienic wzdłuż ul. Roosevelta oraz Mickiewicza. - Mamy tu do czynienia z tzw. zabudową obrzeżną. Od strony ulicy widzimy typowe reprezentacyjne kamienice, a w środku nagle pojawiają się wille miejskie w otoczeniu zieleni, jako enklawy ciszy i spokoju. Inny typowo poznański eksperyment to tzw. przedogródki przy kamienicach wzdłuż ul. Słowackiego. To coś, co wyróżnia poznańską secesję na tle europejskim, a przede wszystkim niemieckim - dodaje architekt.