Zwierzęta też potrzebują transfuzji krwi. Honorowi dawcy na czterech łapach zamiast czekolady dostają karmę i opiekę weterynaryjną

Banki krwi dla zwierząt w Polsce to stosunkowo nowa działalność, pierwszy powstał bowiem na początku XXI stulecia. W tym czasie wiele się zmieniło i powstało więcej banków, choć tych w Polsce ciągle jest jak na lekarstwo. W Wielkopolsce nie ma takiego miejsca, a poznańscy weterynarze współpracują z bankiem we Wrocławiu.

Kiedy wykonuje się transfuzję u zwierząt?

Transfuzja to zabieg medyczny, który polega na przetoczeniu krwi od dawcy do biorcy. Nie jest dedykowana każdemu, choć często bywa niezbędna

- Wskazań do transfuzji jest mnóstwo, np. przy ostrych krwawieniach, gdy mamy pacjenta pourazowego powypadkowego, z aktywnym krwawieniem do jamy brzusznej, gdy mamy niską zawartość hematokrytu, czyli ilości czerwonych krwinek we krwi. Krew podajemy również przy krwawieniach przewlekłych, gdy np. mamy objawy niedokrwistości i stwierdzamy, gdy pacjent od dłuższego czasu, np. w związku z chorobą nowotworową, krwawi to wtedy również mamy wskazania do transfuzji. Często podajemy też przy niedokrwistości wynikającej z chorób przewlekłych. To oczywiście nie wszystko, ale jak widać tych wskazań jest bardzo wiele. Jeśli stwierdzamy, że jest do tego wskazanie, to wykonujemy transfuzję

- mówi lek. wet. Weronika Gruss z Uniwersyteckiego Centrum Medycyny Weterynaryjnej w Poznaniu.

Sama procedura, jeśli wykonana jest w odpowiedni sposób, jest bezpieczna, choć podobnie jak u ludzi po transfuzji mogą wystąpić niepożądane reakcje, z tego powodu zaleca się by pacjent został na obserwacji przez przynajmniej kilka godzin, monitoruje się wtedy pracę serca, oddech, temperaturę ciała i ogólny stan zdrowia.

- Trzeba brać pod uwagę np. możliwość wystąpienia reakcji krzyżowej, czyli złej reakcji na podanie krwi dawcy, na to że z tą krwią możemy niechcący podać jakiekolwiek patogeny. Większości powikłań unikamy jednak dzięki badaniom konkretnych jednostek krwi

- dodaje lekarka.

Weterynarz pobiera próbkę krwi i za pomocą specjalistycznych testów w 15 minut określa grupę krwi. Po dostarczeniu krwi z banku, wykonuje się próbę krzyżową, ogrzewa krew i podaje się ją pacjentowi przez wenflon.

Grupy krwi u psów i kotów

Grupy krwi u zwierząt nie odpowiadają tym ludzkim, co więcej różnią się między poszczególnymi gatunkami. Ważne jest jednak to, że nie ma dowolności w przetaczaniu.

- U psów oznaczamy to, czy mamy dodatni bądź ujemny antygen, grupę oznaczamy DAA i oznaczamy, czy jest to krew dodatnia czy ujemna, co jest kluczowe. Jeżeli to ustalimy, wtedy jesteśmy w stanie, na podstawie dodatkowej próby krzyżowej, ocenić, czy podanie krwi będzie po prostu bezpieczne

- informuje lek. wet. Weronika Gruss.

U kotów natomiast występują trzy grupy krwi: A, B i AB. Najczęściej występuje grupa A, rzadziej grupa B, AB sporadycznie, szacuje się, że to około 1% wszystkich kotów.

Dlaczego nie ma banku krwi dla zwierząt w Poznaniu?

W całej Polsce działa kilka banków krwi, przy czym żaden z nich nie znajduje się w Wielkopolsce. Z tego powodu poznańscy weterynarze współpracują z wrocławskim bankiem.

- Samych banków nie jest dużo, ale te, które powstały działają bardzo prężnie. Bank we Wrocławiu ma wielu swoich stałych dawców, których otaczają bardzo dobrą opieką, mają tę krew dostępną do ręki, ale też osocze, koncentraty, cokolwiek jest potrzebne, to u nich zawsze jest. Samo dowiezienie też działa bardzo sprawnie, więc współpraca z nimi jest bardzo dobra i jeszcze się nie zdarzyło, żeby potrzebujący pacjent z takiej krwi nie dostał

- mówi lekarka.

Tak mała liczba działających banków krwi spowodowana jest problemami natury technicznej, bo tego typu działalność musi być otwarta praktycznie całą dobę. W razie potrzeby trzeba czasem wsiąść w samochód i przejechać na drugi koniec Polski.

- Problemem jest również świadomość społeczna. Właściciele mnie często pytają, czy ta krew jest od psów, które już nie żyją, gdzie to absolutnie nie jest prawda

- mówi Weronika Gruss.

Jakie zwierzę może być dawcą krwi?

Nie każdy pies i kot, podobnie jak człowiek, może być dawcą krwi. Każe zwierzę musi być zdrowe, regularnie szczepione i przebadane przez weterynarza, który decyduje, czy krew zostanie pobrana bez narażenia go na powikłania zdrowotne.

- Pobór krwi od dawcy wygląda dokładnie tak, jak u ludzi, tylko zamiast czekolady, dawca dostaje worek karmy i opiekę weterynaryjną, szczepienia, jakąś doraźną pomoc. W razie potrzeby jest oczywiście zabezpieczony krwią, gdyby kiedykolwiek jej potrzebował

- podkreśla lekarka weterynarii.

Transfuzja krwi u małych zwierząt

W bankach zazwyczaj magazynuje się krew kotów i psów, rzadziej innych zwierząt, choć w przyszłości oferta może poszerzyć się o krew królików.

- Ze zwierzętami innymi niż psy i koty jest tak, że są często małe, więc występuje tutaj problem z objętością, ale myślę, ze to będzie w przyszłości możliwe. W gabinetach wykonuje się też oczywiście tzw. transfuzję bezpośrednią, czyli od razu po poborze przetaczało się krew, ale my dążymy do tego, by nie podawać niezbadanej krwi. Natomiast w momencie realnego zagrożenia życia małych zwierząt takich jak króliki, świnki morskie, czy nawet papugi, to zdarzało się takie transfuzję wykonywać

- relacjonuje lekarka Weronika Guss.

Problematyczna jest też kwestia finansowa. Medycyna weterynaryjna nie jest bowiem w żadnym stopniu refundowana, a zabieg transfuzji nie jest tani, więc opiekunów małych zwierząt często nie stać na taki wydatek. Na szczęście takie zwierzęta mają dużo mniejsze zapotrzebowanie na krew, a to ze względu na tryb życia, który skupia się głównie na przebywaniu w domu, a to na zewnątrz zazwyczaj czyha najwięcej niebezpieczeństw.

Ile kosztuje krew dla zwierzęcia?

Transfuzja krwi nie jest zabiegiem tanim, choć coraz bardziej powszechnym i dostępnym. Mimo to, ostateczna cena zależy od bardzo wielu czynników: grupy krwi, ilości, dostępności, a także odległości. Realny koszt liczony jest jednak przynajmniej w setkach złotych.

Przy wzroście świadomości opiekunów i zainteresowaniu ze strony dawców, ceny będą mogły być nieco bardziej dostępne, co z pewnością przyczyni się do poprawienia zdrowia wielu czworonogów.

Dlaczego ludzie kochają psy?