Małe reaktory jądrowe to kluczowy element bezpieczeństwa energetycznego kraju

Polska przechodzi stopniową transformację energetyczną. Elektrownie wiatrowe i słoneczne są już powszechnym widokiem. Jednak Odnawialne Źródła Energii muszą mieć wsparcie w postaci innych technologii, zapewniających energię nie tylko czystą, ale także stabilną, której produkcja nie jest uzależniona od zjawisk pogodowych. W tym kontekście niezwykle atrakcyjne okazują się rozwiązania technologii jądrowej, szczególnie małe reaktory jądrowe – SMR (ang. small modular reactor).

– Małe reaktory jądrowe to nie tylko tania, stabilna i zeroemisyjna energia. To również wyśrubowane normy bezpieczeństwa, których spełnienie gwarantuje kilka niezależnych systemów ochrony. Nic dziwnego, że wiele podmiotów jest zainteresowanych możliwością korzystania z energii produkowanej przez SMR. Nie tylko elektrycznej, bo małe reaktory mogą produkować również ciepło – przekonuje Dawid Jackiewicz, wiceprezes ORLEN Synthos Green Energy (OSGE), spółki realizującej projekt budowy floty małych elektrowni jądrowych w Polsce.

Uruchomienie pierwszej jednostki SMR w Polsce planowane jest jeszcze w tej dekadzie. Już teraz firma przedstawiła siedem potencjalnych lokalizacji. Do końca roku OSGE ogłosi kilka kolejnych potencjalnych miejsc.

– SMR-y budowane przez spółkę ORLEN Synthos Green Energy będą oparte na najnowocześniejszej obecnie technologii BWRX-300, stworzonej przez amerykańską firmę GE Hitachi. Ich uruchomienie poprzedzone będzie badaniami lokalizacyjnymi oraz środowiskowymi. Po potwierdzeniu potencjału, priorytetem będzie zaproszenie do dialogu lokalnych społeczności. Dopiero po osiągnięciu porozumienia podjęte zostaną decyzje o realizacji bezpiecznej i przyjaznej środowisku inwestycji – mówi Dawid Jackiewicz.

Spółka ORLEN Synthos Green Energy niedawno podpisała umowę z doświadczonym kanadyjskim partnerem Ontario Power Generation. To firma, która już w 2028 roku jako pierwsza na świecie postawi małe reaktory jądrowe w tej samej technologii, co OSGE. Najważniejszym aspektem jest jednak czynnik ludzki, czyli obsługa elektrowni. ORLEN już teraz planuje sukcesywnie kształtować kadrę przyszłych specjalistów z obszaru energetyki jądrowej, między innymi poprzez współpracę z uczelniami.

Dlaczego małe reaktory jądrowe są tak atrakcyjne z punktu widzenia realizacji procesu zielonej transformacji? Jeden blok o mocy 300 MW zabezpieczy potrzeby ok. 300-350 tys. gospodarstw domowych oraz będzie dodatkowym wpływem środków finansowych do budżetu gminy. Zalety te zaczynają zauważać samorządy, które kierują pytania do Grupy ORLEN o kolejne lokalizacje reaktorów. Zawarto już nawet pierwszą umowę dla krakowskiej Nowej Huty. Tam OSGE będzie generować prąd dla zlokalizowanego tam zakładu, zaś ciepło dla miasta Kraków.

– Wykonaliśmy ogromną pracę pokazującą walory energetyki jądrowej, która zaowocowała wysokimi wynikami poparcia dla budowy elektrowni jądrowej. Ta akceptacja rośnie z miesiąca na miesiąc. Trzeba jasno powiedzieć o korzyściach płynących dla samorządów – opisuje Dawid Jackiewicz.

Wśród profitów dla społeczności lokalnych wymienia się wielomilionowe wpływy do budżetów gmin z tytułu podatków, rozwój infrastruktury towarzyszącej oraz nowe miejsca pracy. Szacuje się, że SMR będzie obsługiwany przez stu inżynierów i techników. Każde z tych stu miejsc pracy wytworzy kolejne siedemset lokalnych miejsc pracy w branżach gastronomicznej, hotelowej i usługowej.

Planuje się, że w latach trzydziestych pierwsze bloki SMR będą oddawać prąd do sieci.