Matura 2015. HISTORIA MUZYKI poziom rozszerzony dla TECHNIKUM [ODPOWIEDZI, ARKUSZE CKE]

Matura 2015. HISTORIA MUZYKI

***

Matura 2015. HISTORIA MUZYKI poziom rozszerzony dla TECHNIKUM - ODPOWIEDZI:

Zadanie 1.
Poniżej przedstawiono dwa warianty śpiewu Kyrie eleison.

1.1. Na podstawie podanego przykładu wyjaśnij, na czym polegało zjawisko tropowania śpiewów chorałowych.
Odpowiedź: Zjawisko tropowania polegało na dodawaniu nowych tekstów do istniejących wcześniej śpiewów chorałowych, czego przykładem jest zaprezentowana część mszy.
1.2. Podaj nazwę notacji chorałowej, zastosowanej w zapisie pierwotnej wersji tego śpiewu.
Odpowiedź: neumatyczna

Zadanie 2.
2.1. Missa Sancti Jacobi Guillaume’a Dufaya to tzw. missa plenaria, obejmująca zarówno części stałe (ordinarium missae), jak i zmienne (proprium missae). Poniżej wymieniono wszystkie części tej mszy. Podkreśl części zmienne.

• Introitus,
• Kyrie,
• Gloria,
• Alleluia,
• Credo,
• Offertorium,
• Sanctus,
• Agnus Dei,
• Communio.

Odpowiedź: Introitus, Alleluia, Offertorium, Communio

2.2. Podkreśl nazwę szkoły kompozytorskiej, której twórcą był Dufay.

• mannheimska
• paryska
• burgundzka
• kolońska
• rzymska
• wenecka

Odpowiedź: burgundzka

Zadanie 3.
Podaj nazwy epok, w których wykształciły się techniki kompozytorskie wymienione w tabeli.
Nazwa techniki
Epoka
fugowana
barok
kanoniczna
średniowiecze
przeimitowana
renesans

Zadanie 4.
Ilustracja przedstawia 4-głosowy utwór zapisany w sposób skrócony.

Podaj pełną nazwę imitacyjnej formy muzycznej, której konstrukcja umożliwia taki zapis (użyj terminu złożonego z dwóch słów).
Odpowiedź: kanon (kołowy, spiralny)

Zadanie 5.
5.1. Poniżej zamieszczono nazwiska kompozytorów oraz nazwy gatunków muzycznych.
Każdemu kompozytorowi (A–C) przyporządkuj odpowiednią nazwę gatunku muzycznego (1–4) obecnego w jego twórczości.

A. Adam Jarzębski
B. Wacław z Szamotuł
C. Mikołaj z Radomia

1. części mszalne Gloria i Credo
2. canzony
3. motety przeimitowane
4. madrygały

Odpowiedź: A. 2., B. 3, C.1.

5.2. Uporządkuj chronologicznie nazwiska kompozytorów wymienionych w powyższej tabeli. Jako pierwszego wymień kompozytora, który działał najwcześniej.
Odpowiedź: Mikołaj z Radomia, Wacław z Szamotuł, Adam Jarzębski

Zadanie 6.
Wyjaśnij, na czym polega technika cantus firmus, i podaj przykład utworu opartego na tej technice (wskaż nazwisko kompozytora i tytuł dzieła).
Wyjaśnienie: Technika cantus firmus polega wykorzystaniu struktury melodycznej jako podstawy w ramach kompozycji wielogłosowej i dokomponowaniu do niej głosów kontrapunktujących.
kompozytor: Josquin des Pres Missa L’homme arme

Zadanie 7.
Nazwa „oratorium” (z j. łacińskiego oratio – modlitwa) wskazuje na genetyczny związek pierwszych oratoriów z modlitwą. Wymień jeden z uprawianych wcześniej gatunków, który można uznać za prototyp barokowego oratorium.
Odpowiedź: dramat liturgiczny

Zadanie 8.
Poniżej zamieszczono zapis partyturowy fragmentu dzieła muzycznego.

8.1.Opisz, na czym polega technika koncertująca zastosowana w tym utworze.
Odpowiedź: Technika koncertująca zastosowana w tym utworze polega na współzawodniczeniu dwóch grup: solo (Violono I, Violino II, Violoncello) oraz ripieni (Violino I, Violino II, Viola, Continuo).
8.2. Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią oznaczenia cyfrowe zapisane w partyturze pod systemem pięciolinii.
Odpowiedź: Oznaczenia cyfrowe zapisane w partyturze pod systemem pięciolinii w głosie basowym dotyczą realizacji partii basso continuo.

Zadanie 9.
W cyklu sonatowym jedną z części może być scherzo. Wymień trzy formy cykliczne z twórczości Ludwiga van Beethovena zawierające scherzo.
Odpowiedź:
1.symfonia
2.sonata
3.kwartet smyczkowy
Zadanie 10.
W tabeli podano daty i miejsca śmierci dwóch wybitnych kompozytorów. Uzupełnij tabelę – wpisz przy każdej z dat nazwisko odpowiedniego kompozytora oraz tytuł jego ostatniego niedokończonego dzieła, nad którym pracował on przed śmiercią.

Data i miejsce śmierci
1. 28 VII 1750 r., Lipsk
2. 5 XII 1791 r., Wiedeń

Odpowiedź:
1. J. S. Bach Kunst der Fuge
2. W. A. Mozart Requiem

Zadanie 11.
Twórczość literacka Johanna Wolfganga Goethego znalazła żywy oddźwięk u współczesnych mu kompozytorów. Na podstawie jego dzieł powstały zarówno opery i pieśni, jak i utwory instrumentalne o charakterze programowym. Wymień dwa skomponowane w XIX wieku dzieła zainspirowane twórczością Goethego, reprezentujące różne formy i gatunki muzyczne, i podaj ich autorów.
Odpowiedź:
1.F. Liszt Symfonia Faustowska
2.Ch. Gounod Faust

Zadanie 12.
Uzupełnij zdanie – wpisz nazwę sposobu operowania tempem.
„Mazurki [Chopina] stawiają przed wykonawcą niezwykle trudne zadanie. Szczególne wyzwanie stanowi tempo …………………………, typowe dla polskiej muzyki ludowej. Wskazówki Chopina, dotyczące [tego] tempa mówią, „by lewa ręka była kapelmistrzem”,
„by grała ściśle miarowo” […], natomiast prawa ma „igrać swobodnie z rytmem”, „wyzwalać prawdę muzycznego wyrazu z wszystkich rytmicznych więzów, czy to przez niezdecydowanie, ociąganie się, czy też wpadanie z niecierpliwą popędliwością wcześniej i żywiej, jak mówca w namiętnej mowie”.
Odpowiedź: rubato
Zadanie 13.
Cechą romantyzmu było odchodzenie od klasycznych schematów budowy utworów. Wybierz jeden utwór z romantycznych koncertów, sonat lub symfonii i opisz, na czym polegało odchodzenie od tradycyjnej formy w tym utworze.
Odpowiedź: Przykładem dzieła okresu romantyzmu, w którym kompozytor odchodzi od tradycyjnej formy jest Symfonia fantastyczna Hektora Berlioza, zaopatrzona podtytułem Epizod z życia artysty. Forma muzyczna tego utworu ukształtowana została w wyniku fantazji Berlioza wynikającej z treści pozamuzycznej dzieła. Kompozytor zerwał z tradycją zaopatrywania części wyłącznie w oznaczenia temp, nadając im również tytuły. Odszedł także od tradycyjnej 4-częściowej formy symfonii. Symfonia fantastyczna posiada 5 części. Charakterystycznym czynnikiem konstrukcyjnym dzieła jest tzw. idee fixe- motyw ukochanej, który podlega wielokrotnym przeobrażeniom.

Zadanie 14.
Uporządkuj chronologicznie wymienione style muzyczne. Jako pierwszy zapisz styl, który najwcześniej pojawił się w dziejach muzyki. Podkreśl nazwę stylu wykształconego przez twórców Cameraty florenckiej.
A. brillant
B. galant
C. monodia akompaniowana
**Odpowiedź:
1. C.,
2. B.,
3. A.[/b]

Zadanie 15.
Podróż na Sycylię stała się ważnym źródłem inspiracji w twórczości Karola Szymanowskiego. Umieszczona poniżej mozaika z kościoła w Palermo przedstawia koronowanego przez Chrystusa władcę Sycylii, który stał się postacią tytułową jednego z dzieł Szymanowskiego.

Podaj tytuł tego dzieła Szymanowskiego.
Odpowiedź: Król Roger

Na podstawie nagrań i nut wykonaj polecenia wskazane w zadaniach 16.–19. Z treścią poleceń zapoznaj się przed przystąpieniem do przesłuchania nagrań.
Niestety, Centralna Komisja Egzaminacyjna nie upubliczniła nagrania do tego zadania, więc jego rozwiązanie nie jest możliwe.

Zadanie 20.
Zamieszczona ilustracja przedstawia scenę z baletu, którego prawykonanie na początku XX wieku w Paryżu przez zespół „Balety rosyjskie” Siergieja Diagilewa zakończyło się głośnym w świecie skandalem.

Sprzeciw publiczności wywołała nie tylko nowatorska muzyka, lecz także opisana poniżej
choreografia Wacława Niżyńskiego:
„Niżyński […] negował kanony piękna do tej pory istniejące w tańcu, poprzez eksponowanie wyrazistych, wręcz „krzykliwych” póz i gestów. Przykładowo, pozycję wyjściową, jaką przyjął [w tym balecie], stanowiły stopy ustawione do wewnątrz i lekko ugięte kolana. Pozycje rąk były odwrotne niż w balecie klasycznym, podobnie jak bardzo proste i oszczędne gesty, które miały w zamierzeniu być „prymitywne i archaiczne”. Ów prymitywizm potęgowało szczególne eksponowanie aspektu rytmicznego dzieła oraz wyrazistość ruchu uzyskana przez kanciastość i ostrość gestów, a także predylekcja do nienaturalnych póz. W choreografii ważną rolę odgrywały ciężkie podskoki z upadaniem na obie stopy, chód oraz bieg. Eksponowanie tej formy ruchu związane było z treścią dzieła i służyć miało obudzeniu Ziemi i sprawieniu, by stała się płodna”.
Podaj nazwisko kompozytora i tytuł baletu, którego scenę i opis zamieszczono powyżej.
Odpowiedź:
Nazwisko kompozytora: I. Strawiński
Tytuł baletu: Święto wiosny

Zadanie 21.
Napisz wypracowanie na jeden z podanych tematów.
Temat nr 1.
Scharakteryzuj różne nurty stylistyczne obecne w muzyce baletowej I połowy XX wieku.
Temat nr 2.
Przedstaw twórczość Maurice’a Ravela w kontekście nurtów stylistycznych w muzyce przełomu XIX i XX wieku.

***
Sprawdź również:

• Matura 2015. HISTORIA MUZYKI poziom rozszerzony dla TECHNIKUM[ODPOWIEDZI, ARKUSZE CKE] i inne przedmioty z tegorocznej matury. Również te najmniej popularne! Sprawdź!

• Matura 2015. JĘZYK POLSKI poziom podstawowy [ODPOWIEDZI, ARKUSZE]
• Matura 2015. MATEMATYKA poziom podstawowy [ODPOWIEDZI, ARKUSZE CKE]
• Matura 2015 BIOLOGIA [ODPOWIEDZI, ARKUSZE CKE]
• Matura 2015: MATEMATYKA poziom rozszerzony dla LO [ODPOWIEDZI, ARKUSZE CKE]
• Matura 2015 WOS [ODPOWIEDZI, ARKUSZE CKE]
• Matura 2015 FIZYKA [ODPOWIEDZI, ARKUSZE CKE]