Strefa wolnocłowa

- Jestem naocznym świadkiem tego, że dziennikarz Jarosław Ziętara zajmował aferą z papierosami, za którą stał Elektromis. Interesował się nami, nam to bardzo przeszkadzało. Od znajomego z Elektromisu potem usłyszałem, że ochroniarze Elektromisu porwali Ziętarę, a inne osoby go zabiły – powiedział nam po 28 latach milczenia Zdzisław K., wieloletni znajomy szefa Elektromisu Mariusza Ś. Chce złożyć zeznania w poznańskim sądzie. Przesłuchania Zdzisława K. będzie się także domagał prokurator Piotr Kosmaty. Tymczasem we wtorek 1 września mija dokładnie 28. rocznica zniknięcia Jarosława Ziętary.

W sprawie porwania dziennikarza Jarosława Ziętary, poznański sąd ponownie przesłuchał gangstera „Baryłę”. Główny świadek prokuratury, choć ma wiele do powiedzenia, nie chciał wypowiadać się o roli szefa Elektromisu Mariusza Ś. A to przecież jego byli ochroniarze są oskarżeni o porwanie poznańskiego dziennikarza. - Nawet jeśli dacie mi karę, nie będę rozmawiał na temat Mariusza Ś. Dlaczego ja mam mówić? Niech powiedzą ci, którzy potem się wystraszyli – zeznawał „Baryła”.

- W latach 90. panowała opinia, że Poznań jest miastem szefa Elektromisu Mariusza Ś. i lepiej z nim nie zadzierać, bo to się może źle skończyć. Gdy Aleksander Gawronik nalegał, abym spotkał się w lesie z szefem Elektromisu i wyjaśnił „nieporozumienia”, BOR dał mi ochronę. Minister Andrzej Milczanowski mówił, abym nie lekceważył zagrożenia. Dodał, że rządu nie stać na to, by zginął kolejny dziennikarz – zeznał Marek Król, były redaktor naczelny tygodnika „Wprost”. W czwartek pojawił się w poznańskim sądzie w sprawie Aleksandra Gawronika, oskarżonego o podżeganie do zabójstwa dziennikarza Jarosława Ziętary.

- We wtorek o 6 rano do mojego domu weszli czterej mężczyźni w kominiarkach. Podawali się za policjantów, twierdzili, że robią przeszukanie i szukają jakichś dokumentów na Elektromis. Gdy zorientowałem się, że coś jest nie tak, dostałem od nich łomem w głowę – mówi Jerzy U., główny świadek w sprawie porwania poznańskiego dziennikarza Jarosława Ziętary. Wcześniej zeznał, że widział, jak 1 września 1992 roku trzej ochroniarze firmy Elektromis, przebrani za policjantów, porywają Ziętarę. Jerzy U. jest przekonany, że wtorkowa wizyta przebierańców to kolejna próba jego zastraszenia za zeznawanie ws. porwania Ziętary.

Do zabicia dziennikarza Jarosława Ziętary, zdaniem prokuratury, podczas narady w Elektromisie podżegał biznesmen Aleksander Gawronik. Czy uciszeniem „pismaka” zainteresowany był także szef Elektromisu Mariusz Ś.? Takie pytania zadawano w sądzie gangsterowi „Baryle”, głównemu świadkowi prokuratury. - Nie powinienem mieć skrupułów, bo w 1980 roku Mariusz Ś. wsypał swoich kolegów. Ale nie chcę o nim rozmawiać – unikał odpowiedzi „Baryła” podczas piątkowej rozprawy w poznańskim Sądzie Okręgowym.

Czy dziennikarz Jarosław Ziętara został porwany po naradzie w Elektromisie, w której brali udział szef firmy Mariusz Ś. oraz biznesmen Aleksander Gawronik? Obaj zaprzeczają, by kiedykolwiek rozmawiali o Ziętarze. Twierdzą, że prawie się nie znali. - Nie wiem, czy Gawronik rozmawiał z Mariuszem Ś. o zabiciu Ziętary. Ale jeśli twierdzą, że słabo się znali, to opowiadają bzdury. Gawronik przekazywał mi groźby od Mariusza Ś., potem wspólnie przyjechali do mnie do domu. Czekałem na nich w kamizelce kuloodpornej, nad salonem siedziało Biuro Ochrony Rządu – mówi nam Marek Król, w przeszłości redaktor naczelny i właściciel tygodnika „Wprost”.

- Jarek Ziętara, przychodząc do naszej redakcji, miał opinię „młodego pistoleta” zajmującego się niewygodnymi tematami. Nie wiem dokładnie, jakimi sprawami zajmował się w „Gazecie Poznańskiej”, ale w naszej redakcji była „lista cenzury”, naciski, by o pewnych tematach nie pisać. Wśród nich była działalność Elektromisu – zeznał we wtorek w sądzie Jerzy Nowakowski, w 1992 roku jeden z zastępców redaktora naczelnego „Gazety Poznańskiej”. Był jednym z kilku świadków, których we wtorek przesłuchano w Sądzie Okręgowym w sprawie porwania Jarosława Ziętary.

- Po 1 września 1992 roku, gdy zniknął Jarosław Ziętara, sprawdzałem w poznańskiej delegaturze UOP, czy było kadrowe lub operacyjne zainteresowanie dziennikarzem. Uzyskałem odpowiedź, że nie. Dopiero potem z prasy dowiedziałem się, że Ziętarą interesował się wywiad. Nie mogłem o tym wiedzieć, bo wywiad był odrębną strukturą w UOP – zeznał w sądzie Maciej Urbański, w latach 90. szef poznańskiej delegatury UOP. Jest kolejnym świadkiem w sprawie dziennikarza, który zniknął 28 lat temu. Ciała Ziętary do dzisiaj nie odnaleziono.

- W hali na terenie Elektromisu rozłożono folię. Na niej najpierw torturowano, a potem zabito takim szpikulcem dziennikarza Jarosława Ziętarę. Zrobili to dwaj, trzej Rosjanie. Sprawę zlecił Aleksander Gawronik, który był w dobrych relacjach z szefem Elektromisu Mariuszem Ś. – takie zeznania złożył świadek incognito, którego w środę przesłuchano ws. zbrodni na dziennikarzu Jarosławie Ziętarze. Jest świadkiem „ze słyszenia”. Wcześniej rozmawiał o sprawie z przestępcą „Baryłą”, jednym z głównych świadków prokuratury. To, co usłyszał od „Baryły”, najpierw zeznał w prokuraturze, a teraz potwierdził w sądzie.

Dziennikarz Jarosław Ziętara najpierw został przyłapany na robieniu zdjęć pod Elektromisem, potem zastraszano go w jego mieszkaniu, a na końcu porwano i zabito – taki przebieg zdarzeń przedstawia poznański przestępca Maciej B., ps. Baryła, w przeszłości współpracownik Elektromisu. We wtorek po raz kolejny zeznawał w sprawie zbrodni na młodym dziennikarzu "Gazety Poznańskiej", który zniknął 1 września 1992 roku. Zdaniem prokuratury Ziętara został zgładzony za swoje zainteresowanie przekrętami poznańskich biznesmenów.

Szefowie dawnej firmy Elektromis, łączonej ze zbrodnią na dziennikarzu Jarosławie Ziętarze, próbowali pogrążyć głównego świadka prokuratury. Najpierw, gdy wycofał się ze sprawy, w 2015 roku dali mu pół miliona złotych. Potem, gdy w 2018 roku znowu zaczął współpracować z prokuraturą, zarzucili Jerzemu U., że ich szantażował i domagał się 3 mln złotych. Prokuratura umorzyła śledztwo. W sprawie wypowiedział się także niedawno poznański sąd, który nie zmienił decyzji śledczych.

Jarosław Ziętara, młody dziennikarz „Gazety Poznańskiej”, został porwany, bo chciał zdemaskować przekręty holdingu Elektromis? - Jarek nigdy nie zgłosił mi tematu Elektromisu. Z drugiej strony, w gazecie był nacisk, by w ogóle nie pisać o jej szefie - Mariuszu Ś. Pamiętam, że współwłaściciel gazety przyszedł kiedyś, by wstrzymać tekst o szefie Elektromisu - tak we wtorek zeznawał Przemysław Nowicki, na początku lat 90. redaktor naczelny „Gazety Poznańskiej”.

1 września mija 28 rocznica zniknięcia poznańskiego dziennikarza Jarosława Ziętary. Przy ul. Kolejowej, pod kamienicą w której mieszkał i gdzie znajduje się tablica pamiątkowa, zapłonęły znicze. Zapaliła je m.in. działaczka dawnej „Solidarności” Krystyna Stachowiak, z którą 24-letni dziennikarz rozmawiał dzień przed swoim zniknięciem.

- Dziennikarz Jarosław Ziętara interesował się przekrętami Elektromisu, a konkretnie sprawą papierosów nabytych na spółkę Strefa Wolnocłowa. Byłem w nią zaangażowany, a Ziętara przychodził do mnie i wypytywał, stał też pod Elektromisem i domem Mariusza Ś. Coraz bardziej wgryzał się w temat i deptał nam po piętach. W końcu zniknął. Po czasie usłyszałem, że został porwany przez ochroniarzy Elektromisu przebranych za policjantów. Po kilku dniach go zamordowano, ciało rozpuszczono w kwasie – opowiada nam Zdzisław K., wieloletni znajomy szefa Elektromisu Mariusza Ś. Wspólnie wychowywali się w domu dziecka, razem siedzieli w więzieniu, a potem zaczęli współpracować ze sobą w Elektromisie.

Prokuratura Krajowa poinformowała w czwartek, że pod zarzutem płatnej protekcji zatrzymano i aresztowano Jerzego U. To były funkcjonariusz SB i UOP, który stał się głównym świadkiem ws. porwania dziennikarza Jarosława Ziętary. W 1992 roku Jerzy U., jako tajny współpracownik Elektromisu, miał być naocznym świadkiem porwania dziennikarza przez trzech ochroniarzy Elektromisu. Obecne kłopoty i zatrzymanie Jerzego U. dotyczą zupełnie innej sprawy.

- Nigdy nie wierzyłam, że mój mąż Roman popełnił samobójstwo. Został zabity. Mam przeczucie, że może za tym stać "Ryba", czyli inny ochroniarz Elektromisu – zeznała w sądzie wdowa po „Kapeli”. Jej mąż był ochroniarzem Elektromisu, który zdaniem prokuratury był jednym z trzech porywaczy dziennikarza Jarosława Ziętary. Podobno po zbrodni na dziennikarzu „Kapela” miał wyrzuty sumienia. Zmarł w tajemniczych okolicznościach krótko po tym, gdy ruszyło pierwsze śledztwo ws. losów poznańskiego dziennikarza.

Kryminalny Poznań z lat 90. nadal kryje wiele zagadek. Oprócz głośnych, wyjaśnionych zabójstw, były też niewyjaśnione zbrodnie i tajemnicze porwania. Przedstawiamy 10 różnych historii z lat 90., które wydarzyły się w Poznaniu i okolicach. Część zbrodni doczekała się finału w sądzie, ale w niektórych sprawach do dzisiaj nie ustalono, co stało się z ciałami zamordowanych osób lub wyjaśniono tylko niektóre wątki.

- W latach 90. brano pod uwagę wersje, że dziennikarz Jarosław Ziętara popełnił samobójstwo lub został zwerbowany przez UOP i wyjechał z Polski oraz że tak naprawdę nie dotarł na noc do mieszkania, spod którego miał zostać porwany następnego dnia. To że nie dotarł do mieszkania nadal uważam za wersję wartą zbadania – tak wynika z zeznań Macieja Szuby, byłego szefa poznańskiej policji. W piątek w sądzie przedstawił alternatywne wersje w głośnej sprawie zniknięcia poznańskiego dziennikarza Jarosława Ziętary. Wersje te są sprzeczne z ustaleniami krakowskiej prokuratury.

- Tak, podtrzymuję zeznania ze śledztwa, że podczas narady w firmie Elektromis Aleksander Gawronik kazał „zaje***” Jarosława Zietarę. Ale nie piszcie o Gawroniku jako o biznesmenie, bo był esbekiem, który bił więźniów – mówił w sądzie Maciej B., ps. Baryła, jeden z głównych świadków prokuratury. Co na to Aleksander Gawronik? Uważa, że zeznania „Baryły” są "doskonałe", bo łatwo będzie mógł wykazać, że były gangster kłamie.

Nie znałem Jarosława Ziętary, dopiero kilka lat temu dowiedziałem się o jego zaginięciu w 1992 roku – tak w czwartek zeznał w sądzie twórca Elektromisu Mariusz Ś. Tymczasem prokuratura przekonuje, że to na terenie Elektromisu, w obecności Mariusza Ś., w 1992 roku biznesmen Aleksander Gawronik podżegał do zabójstwa dziennikarza. Porywaczami mieli być z kolei ochroniarze Elektromisu, zaufani pracownicy Mariusza Ś.

Do zabójstwa dziennikarza Jarosława Ziętary miał nakłaniać Aleksander Gawronik, a porwali go trzej ochroniarze firmy Elektromis – tak uznała krakowska prokuratura. Kto zabił dziennikarza? Śledczy są pewni, że Ziętara został zamordowany, jednak nie ustalili przez kogo. Dlatego niedawno umorzyli ten kluczowy wątek. Powodem jest niewykrycie sprawców zabójstwa dziennikarza Jarosława Ziętary.

W sprawie porwania i zabójstwa dziennikarza Jarosława Ziętary przesłuchano m.in. byłych pracowników Elektromisu. To na terenie tej olbrzymiej niegdyś firmy miało paść polecenie zabicia dziennikarz i właśnie tam miał on trafić po porwaniu w dniu 1 września 1992 roku. Ale przesłuchani pracownicy dawnego Elektromisu twierdzą, że nie znają losów Ziętary. - Nie mam żadnej wiedzy o sprawie Jarosława Ziętary. Znam ją jedynie z mediów – twierdził w czwartek w sądzie Krzysztof S., przed laty jedna z głównych postaci w Elektromisie i oskarżony w wielkiej aferze związanej z tą spółką.